Ένα σύστημα Υγείας… άρρωστο
Γράφει η Βασιλική – Ραφαέλα Βακουφτσή, Αν. Γραμματέας Ένωσης Ασθενών Ελλάδας
Κάθε συζήτηση για την Υγεία πρέπει να ξεκινάει και να τελειώνει έχοντας στο επίκεντρο τον ασθενή και εν γένει τον Έλληνα πολίτη. Η πρωτοφανής πανδημία COVID-19 η οποία για δύο και πλέον χρόνια έφερε σε οριακές πραγματικότητες τα Εθνικά Συστήματα Υγείας, γίνεται περισσότερο ορατή στον επικείμενο πλέον απόηχό της, μέσα από σειρά επιπτώσεων για την καθημερινότητα των χρόνιων ασθενών και των πολιτών.
Οι πρωτόγνωρες υγειονομικές συνθήκες που κληθήκαμε να βιώσουμε και να προσαρμοστούμε, έχοντας μόλις βγει από τον οικονομικό σκόπελο της τελευταίας δεκαετίας, ήταν φυσικό ότι βρήκαν τα Συστήματα Υγείας εν μέρει ή και εντελώς απροετοίμαστα, επιφέροντας με αυτό τον τρόπο σειρά προκλήσεων στην καθημερινότητα των χρόνιων ασθενών.
Στη λογική μιας ουσιαστικής μετουσίωσης του προβλήματος σε ευκαιρία, η δύσκολη αυτή περίοδος ανέδειξε την ανάγκη ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τη Δημόσια Υγεία και όλες τις απαραίτητες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Η πανδημία έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που λειτουργούν τα Συστήματα Υγείας και διατάραξε τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης στο σύνολό τους. Η διαχείριση των χρόνιων ασθενών κατά την πανδημία αλλά και την τρέχουσα περίοδο αποδείχθηκε μια τεράστια πρόκληση.
Οι αλλαγές στην καθημερινή λειτουργία των δομών υγείας εν μέσω πανδημίας και αλλεπάλληλων εγκλεισμών, με κυριότερες τις αναβολές χειρουργείων και τις αναστολές λειτουργίας τακτικών εξωτερικών ιατρείων, έχουν επιμηκύνει τον χρόνο αναμονής για ένα χειρουργείο ή ένα ραντεβού σε κάποια δομή υγείας, δημιουργώντας μια δυσκολία στην πρόσβαση των χρόνιων ασθενών σε υπηρεσίες υγείας. Η συνθήκη αυτή είναι σίγουρο πως δυστυχώς θα αναδείξει μεγάλο όγκο νέων διαγνώσεων σε πολλές θεραπευτικές κατηγορίες το προσεχές μέλλον, καθώς πολλοί έλεγχοι ρουτίνας αναβλήθηκαν ή ματαιώθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας, με την παράλληλη διακοπή επικοινωνίας με το θεράποντα ιατρό.
Οι χρόνιες ασθένειες δημιουργούν μυριάδες προκλήσεις τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επαγγελματίες υγείας. Ως εκ τούτου, η ανάγκη για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού καθίσταται επιτακτικότερη από ποτέ.
Ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις που εντείνεται διαρκώς το τελευταίο διάστημα είναι οι ελλείψεις φαρμάκων. Οι ελλείψεις αφορούν σκευάσματα όλων των θεραπευτικών κατηγοριών, από ορφανά φάρμακα μέχρι φάρμακα ευρείας χρήσης. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα στους ασθενείς που ταλαιπωρούνται να βρουν το σκεύασμα που τους έχει χορηγηθεί από τον γιατρό τους, αδυνατώντας ολοκληρωτικά σε ορισμένες περιπτώσεις, καθυστερώντας έτσι την έναρξη της θεραπείας ή διακόπτοντας τη θεραπεία που ήδη λαμβάνουν.
Φυσικά, δε θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τις μεταρρυθμίσεις που επιχειρούνται στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.), μεταξύ των οποίων και η καθιέρωση του Προσωπικού Γιατρού, ένα θέμα που συζητήθηκε πολύ το προηγούμενο διάστημα. Κάθε μεταρρύθμιση παρουσιάζει δυσκολίες και εγείρει αντιδράσεις. Η απουσία μιας ισχυρής και καλά στελεχωμένης Π.Φ.Υ. ήταν ιδιαίτερα εμφανής κατά την περίοδο της πανδημίας, ενώ γίνεται παράλληλα κατανοητή και η αναγκαιότητα ύπαρξης της. Η Π.Φ.Υ. μπορεί να καλύψει ένα μεγάλο μέρος από τις ανάγκες του πληθυσμού παρέχοντας βασικές υπηρεσίες υγείας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων και να αξιοποιηθεί στο έπακρο των δυνατοτήτων της.
Γίνεται, συνεπώς, αντιληπτό πως οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε χρόνιος ασθενής στην καθημερινότητα του είναι πολλές και αγγίζουν πολλά κομμάτια της ζωής του, με πολλές από αυτές να έχουν άμεσο ή έμμεσο αντίκτυπο στην υγεία και την ποιότητα της ζωής του.
Οι παραπάνω δυσμενείς συνθήκες επαναφέρουν την ανάγκη τολμηρών μεταρρυθμίσεων, όπως προαναφέρθηκε ήδη και στην αρχή.
Οι χρόνιοι ασθενείς έχουν ανάγκη ποιοτικών υπηρεσιών υγείας που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους, καθώς και ένα σύγχρονο, ευέλικτο λειτουργικό και προσαρμοσμένο στην μεταβαλλόμενη σημερινή πραγματικότητα Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Ως Ένωση Ασθενών Ελλάδας διαχρονικά διεκδικούμε την διαρκή αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, την κατά το δυνατόν καλύτερη λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας με άμεση και καθολική πρόσβαση των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας.
Η θεσμοθέτηση της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας τον περασμένο Μάιο στο Άρθρο 60 του Ν. 4931/2022, ως ισάξια συνομιλήτρια της Πολιτείας στη χάραξη πολιτικών υγείας, επισφράγισε την ικανοποίηση ενός παγίου αιτήματος των ασθενών. Ανταποκρινόμενοι στο θεσμικό μας ρόλο και αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες που υπάρχουν, είμαστε πάντοτε σε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να βρεθούν από κοινού συναινετικές λύσεις που θα διευκολύνουν και θα βοηθήσουν τη βελτίωση της καθημερινότητας των χρόνιων ασθενών, βάζοντας τους στο επίκεντρο και κάνοντάς τους ενεργό μέλος μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Πηγή: Έντυπο «Περί Υγείας»