Έντονη σωματική άσκηση: Πόσο βλάπτει την καρδιά;
Είναι δεδομένο ότι η γυμναστική και η σωματική άσκηση μόνο θετικά επηρεάζουν τον οργανισμό και τη λειτουργία της καρδιάς.
Πρόσφατες μελετές ωστόσο υποστηρίζουν ότι η έντονη σωματική άσκηση μπορεί να περισσότερο να βλάψει παρά να ωφελήσει την καρδιά.
Κατά πόσο είναι αυτό αλήθεια και πότε η άσκηση βλάπτει την καρδιά;
Αν και η μακροχρόνια σωματική άσκηση προσφέρει γενικά χαμηλά ποσοστά πρόωρου θανάτου και εξαιρετική ποιότητα ζωής, υπάρχουν μελέτες που συνδέουν τη μακροχρόνια έντονη σωματική άσκηση με μυοκαρδιακή ίνωση, αρρυθμίες, διαστολική καρδιακή δυσλειτουργία και βλάβες των μεγάλων αγγείων.
Σε άτομα μικρότερα των 30 ετών, ξαφνικός θάνατος από σωματική άσκηση οφείλεται κυρίως σε γενετικά αίτια και ιστορικό υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, ανατομικών ανωμαλιών των στεφανιαίων αγγείων ή συνδρόμου μακρού QT.
Έρευνες που έγιναν σε άτομα άνω των 30 ετών, με και χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, έδειξαν ότι έντονη σωματική άσκηση πάνω των 60 λεπτών κάθε ημέρα δεν προσφέρει επιπλέον όφελος στη συνολική επιβίωση.
Ειδικά για το τρέξιμο, όφελος δεν υπάρχει για πάνω από 20 μίλια την εβδομάδα ή για συχνότητα πάνω από 2 με 5 φορές την εβδομάδα, με ταχύτητα 6 με 7 μίλια την ώρα.
Η φυσιολογική καρδιακή παροχή σε συνθήκες ηρεμίας είναι περίπου 5L αίματος / min, ενώ κατά την άσκηση η παροχή μπορεί και να πενταπλασιαστεί, μέχρι και 25L αίματος / min.
Μετά την άσκηση οι φυσιολογικές διαστάσεις της καρδιάς θα αποκατασταθούν.
Ωστόσο, με την παρόδο του χρόνου, μπορεί να παρατηρηθούν μόνιμες διατατικές ανεπάρκειες της δεξιάς κοιλίας και του δεξιού κόλπου, καθώς και μυοκαρδιακή ίνωση εξαιτίας των επαναλαμβανόμενων τραυματισμών της καρδιάς εξαιτίας των υπερφορτώσεων των κοιλοτήτων της σε αίμα. Άτομα που αθλούνται πολύ εντατικά αναπτύσσουν αυξημένη χωρητικότητα αριστερής κοιλίας, δεξιάς κοιλίας και δεξιού κόλπου, ενώ αντίστοιχα αυξάνονται η καρδιακή μάζα και το πάχος του τοιχώματος της αριστερής κοιλίας.
Για τον κοινό πληθυσμό, τα ευρήματα αυτά είναι ένδειξη κακής καρδιακής λειτουργίας. Για τον αθλητή, αυτά είναι τα ευρήματα της τυπικής «αθλητικής καρδιάς». Με την προϋπόθεση όμως, ότι η αριστερή κοιλία της καρδιάς του αθλητή συνεχίζει να διατηρεί καλή συσταλτική λειτουργία.
Οι αλλαγές στις διαστάσεις των καρδιακών κοιλοτήτων, οι τραυματισμοί του μυοκαρδίου και η δημιουργία ινώσεων (ουλών) αφενός αυξάνουν την παραγωγή ενζύμων της καρδιάς και αφετέρου οδηγούν σε εμφάνιση αρρυθμιών, όπως κολπικής μαρμαρυγής και κοιλιακών ταχυκαρδιών.
Τα μυοκαρδιακά ένζυμα τροπονίνη, κρεατινική κινάση (CPK), MB ισοένζυμο της CPK (CPK – MB) και νατριουρητικό πεπτίδιο (ANP) αυξάνονται κατά 50% κατά τη διάρκεια και μετά από έντονο τρέξιμο.
Αποτέλεσμα της προσπάθειας μεταβολισμού τους από τους νεφρούς, είναι η έντονη νεφρική δυσλειτουργία με αποτέλεσμα αύξηση της ουρίας και της κρεατινίνης στον ορό, αλλά κυρίως, συσσώρευση περαιτέρω υγρών από τον εξωκυττάριο χώρο στις καρδιακές κοιλότητες, πράγμα που επιτείνει την καρδιακή βλάβη.
Η δυσλειτουργία της δεξιάς κοιλίας αυξάνει την πίεση στα πνευμονικά αγγεία με αποτέλεσμα επιπλέον υπερφόρτωση της καρδιάς με αίμα και περαιτέρω αύξηση των τραυματισμών του μυοκαρδίου. Επίσης, αυτή η δυσλειτουργία, έχει ενοχοποιηθεί και ως ο εκλυτικός παράγοντας των κοιλιακών αρρυθμιών σε αυτούς τους αθλητές. Παράλληλα, οι αντίστοιχες δομικές αλλαγές και τραυματισμοί στο δεξιό κόλπο, θεωρούνται ως ο εκλυτικός παράγοντας για κολπική μαρμαρυγή μέσω του μηχανισμού της εκτοπίας του φλεβοκόμβου. [8] Οι επιπλέον πιθανοί μηχανισμοί που σχετίζονται με την εμφάνιση των αρρυθμιών στις περιπτώσεις αυτές είναι η αυξημένη βαγοτονία και συμπαθητικοτονία, η αθλητική βραδυκαρδία, η ίνωση και η αύξηση του μεγέθους άλλων καρδιακών δομών, οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές κατά την άθληση, καθώς και η υπερέκκριση κατεχολαμινών.
Οι κατεχολαμίνες σχετίζονται με παρατεταμένη αγγειοσύσπαση των στεφανίαιων αγγείων (ισχαιμία), χρόνιο αυξημένο καρδιακό ρυθμό, αλλαγές στο μεταβολισμό των ελεύθερων λιπαρών οξέων, γαλακτική οξέωση αλλά και με άλλες μεταβολικές διαταραχές.
με πληροφορίες από το myfitness.gr