Από την πάνα…στην τουαλέτα!
Γράφει η Αφροδίτη Ντάικου
Από την πάνα…στην τουαλέτα!
Δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν την τουαλέτα, τα υποστηρίζουμε όταν είναι έτοιμα
Η εκμάθηση της χρήσης της τουαλέτας είναι μια φυσική διαδικασία που ξεκινά όταν η επιθυμία του παιδιού σας να μεγαλώσει και η νευρολογική του ανάπτυξη έχουν φθάσει στο σημείο που μπορεί να ελέγξει την κύστη και την εντερική του λειτουργία. Δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν την τουαλέτα, τα υποστηρίζουμε όταν είναι έτοιμα.
Μια σταδιακή, φυσική διαδικασία
Η χρήση της τουαλέτας είναι μια πολύ φυσική και σταδιακή διαδικασία που αναπτύσσεται με τον ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού και όχι όταν ο γονέας αποφασίζει ότι έφθασε η ώρα το παιδί του να “εκπαιδευτεί” για τη χρήση της τουαλέτας.
Μπορούμε να ξεκινήσουμε την εκπαίδευση όταν το παιδί μας είναι ακόμη μικρό να του μιλάμε για τις σωματικές του λειτουργίες καθώς του αλλάζουμε την πάνα. Είναι μια φυσιολογική λειτουργία και είναι καλό να εξηγούμε ότι όλοι χρησιμοποιούν την τουαλέτα για να απαλλαγούν από τα μέρη της τροφής που δεν χρειάζεται ο οργανισμός μας. Επίσης ας έχετε υπόψιν ότι καλό είναι να μη τους δίνετε αρνητική αίσθηση απέναντι σε αυτές τις σωματικές λειτουργίες κάνοντας για παράδειγμα γκριμάτσες όταν αλλάζετε την πάνα τους.
Το γιογιό είναι καλή ιδέα να το προμηθευτείτε από νωρίς ώστε το παιδί να κάθεται σε αυτό ακόμη και πριν αποκτήσει τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης και του εντέρου του. Τα παιδιά αρχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον για την τουαλέτα συνήθως στο πρώτο έτος. Από αυτή την ηλικία περίπου τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν τη φυσική ικανότητα να αποκτούν τον έλεγχο της ουροδόχου κύστεως και του εντέρου αλλά κυρίως φαίνεται ότι απολαμβάνουν να παίζουν με το νερό και να ξεπλένουν το μπάνιο μιμούμενα τους μεγάλους σχετικά με το νοικοκυριό. Εννοείται βέβαια ότι μπορείτε να ανακατευθύνετε το παιδί σε πιο κατάλληλο μέρος για να παίξει με το νερό…
Έπειτα, όταν το παιδί αρχίσει να ενδιαφέρεται να ντύνεται και να γδύνεται μόνο του ( παρατηρούμε με μεγάλη προσοχή και ακολουθούμε πάντα τις περιόδους ανάπτυξης του παιδιού) μπορούμε να επιλέξουμε ρούχα τα οποία μπορούν από μόνα τους να διαχειριστούν ώστε να ανεβοκατεβάζουν εύκολα το παντελόνι τους. Τα παντελονάκια με ελαστική μέση είναι πολύ καλά για αυτή την περίοδο. Οι πάνες επίσης μιας χρήσης που φορά το παιδί ως πάνα-βρακάκι είναι πάρα πολύ χρήσιμες για αυτό το στάδιο ανάπτυξης αλλά θα ήταν επίσης ωραίο το παιδί όταν βρίσκεται στο σπίτι να φορά βρακάκι ώστε να αντιλαμβάνεται πιο έντονα πότε είναι υγρό και πότε στεγνό. Έτσι και τα ίδια τα παιδιά θα αρχίσουν να επιλέγουν να κρατάνε για περισσότερη ώρα τα ούρα τους ώστε να αισθάνονται στεγνά και καθαρά.
Μετά από αυτή την πολύ σταδιακή προετοιμασία και όταν το παιδί δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για να κάθεται στην τουαλέτα ή στο γιογιό, μπορείτε σιγά σιγά- δείχνοντάς του με πολύ αργές κινήσεις- να το μάθετε πώς να κατεβάζει το παντελόνι του, να κάθεται στην τουαλέτα ή το γιογιό, να χρησιμοποιεί χαρτί υγείας, να σηκώνει το παντελόνι του, να πατά το καζανάκι και να πλένει τα χέρια του.
Ανεξαρτησία
Μόλις το παιδί δείξει ενδιαφέρον να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα και το γιογιό, οργανώστε έτσι το μπάνιο ώστε να του δώσετε τη μέγιστη ανεξαρτησία. Εάν χρησιμοποιείτε γιογιό, το καλύτερο είναι να το κρατάτε στο μπάνιο αντί να το μεταφέρετε παντού στο σπίτι, ώστε το παιδί σας να μπορεί πάντα να το βρίσκει. Ταυτόχρονα στο μπάνιο μπορείτε να έχετε υγρά μαντηλάκια για τον καθαρισμό του, έναν καλάθι απλύτων για τα βρεγμένα του ρούχα και πολλά καθαρά βρακάκια. Το παιδί μπορεί να σας βοηθήσει βάζοντας το βρεγμένο παντελονάκι στο καλάθι και παίρνοντας μερικά καθαρά βρακάκια από το ντουλάπι. Όταν το παιδί συμμετέχει στη διαδικασία τότε το παιδί έχει την κυριότητα της διαδικασίας κι όχι ο ενήλικας.
Ο ρόλος του ενήλικα
Δεν πρέπει να υπάρχει καμία πίεση, ανταμοιβή ή τιμωρία για να μάθει το παιδί να χρησιμοποιεί το γιογιό ή την τουαλέτα. Ως ενήλικες προετοιμάζουμε το περιβάλλον και το παιδί είναι ελεύθερο να εξερευνήσει και να μιμηθεί τον ενήλικα σε αυτά τα φυσικά αναπτυξιακά του στάδια.
Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς ή φροντιστές:
Βρείτε τρόπους ώστε να κάνετε το παιδί να νιώσει αυτοπεποίθηση. Για παράδειγμα ένα σκαμνί για τα πόδια του όταν χρησιμοποιεί την τουαλέτα ώστε να ανεβοκατεβαίνει με ευκολία.
Εντάξτε την τουαλέτα στη ρουτίνα του παιδιού. Δίνετε τη δυνατότητα για τη χρήση της τουαλέτας όταν είναι ούτως ή άλλως η ώρα που θέλει να ουρήσει: Όταν ξυπνά, πριν βγει έξω, αφού μπει από έξω, μετά το μεσημεριανό γεύμα, πριν τον ύπνο κλπ. Μπορείτε να πείτε: “Ήρθε η ώρα να χρησιμοποιήσεις την τουαλέτα” αντί να πείτε “Θέλεις να πας τουαλέτα;” ( Η απάντηση είναι πάντα όχι…) ή “νομίζω πως πρέπει να πας στην τουαλέτα”. Στη συνέχεια προσθέστε πως είστε πάντα διαθέσιμοι “Φυσικά ξέρω ότι θα μου πεις αν χρειάζεσαι βοήθεια όταν χρειστεί να πας”. Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε επίσης ένα ξυπνητήρι που θα έχει ρυθμιστεί σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να μας θυμίζει ότι πρέπει να πάμε στην τουλέτα: “Το ρολόι δείχνει ότι είναι ώρα να πας στην τουαλέτα” . Ποτέ μη πιέζετε το παιδί να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα ή το γιογιό. Το ίδιο σημαντικό είναι να μην επιπλήττετε ή συγχαίρετε υπερβολικά το παιδί- το να πηγαίνει στην τουαλέτα είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα που μπορεί να κάνει και καλό είναι να αποφεύγουμε τα παλαμάκια και να πανηγυρίζουμε…Μη διακόπτετε επίσης το παιδί προκειμένου να πάει στην τουαλέτα. Αφήστε το να τελειώσει αυτό που κάνει πχ. Να φτιάχνει το παζλ του και να του προσφέρετε μετά το γιογιό.
Όταν δεν τα καταφέρνουν εγκαίρως…
Εάν το παιδί βραχεί παραμείνετε ήρεμοι και καθησυχαστικοί. Μη κάνετε το παιδί να αισθάνεται ντροπή. Μπορείτε απλά να πείτε: “Βλέπω ότι βράχηκες, πάμε να φέρουμε στεγνά ρούχα”. Το παιδί μπορεί να φέρει τα ρούχα και αν θέλει να σκουπίσει το πάτωμα και να πλύνει τα χέρια του. Αφήστε το να αλλάξει με το δικό του ρυθμό και δώστε του βοήθεια αν το ζητήσει ή αν είναι πολύ αγχωμένο. Ας σημειωθεί ότι κάποια ζητήματα μπορεί να αναστατώσουν το παιδί και να προκαλέσουν παλινδρόμηση: ο ερχομός ενός νέου μωρού, ένα διαζύγιο…Συνήθως το πρόβλημα λύνεται από μόνο του χωρίς ο ενήλικας να επέμβει. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και η καλύτερη συμβουλή είναι να ακολουθείτε την ανάπτυξη του δικού σας παιδιού.
ΠΗΓΗ: Έντυπο “Περί Υγείας”