Στρες και διατροφή, οι κύριες αιτίες για τις «αυτοκαταστροφικές» αλλαγές στα κύτταρά μας
Ένας στους δέκα Έλληνες πάσχει από κάποιο νόσημα γνωστό και ως αυτοάνοσο, λ.χ. διαβήτη, ρευματοειδή αρθρίτιδα, ψωρίαση και όχι μόνο. Πρόκειται για «αυτοκαταστροφικά» νοσήματα, καθώς το σώμα μας επιτίθεται και καταστρέφει τα δικά του κύτταρα και όργανα χωρίς προφανή αιτία. Είναι, μάλιστα, τέτοια η έξαρση των αυτοάνοσων νοσημάτων που προ πολλού έχουν ξεπεράσει αριθμητικά τα περιστατικά καρδιακών νοσημάτων και καρκίνου.
Ποιά είναι τα κύρια αυτοάνοσα νοσήματα
Ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η ψωρίαση, η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn, ο ερυθυματώδης λύκος, οι δερματίτιδες, η μυασθένεια και η νόσος Αλτσχάιμερ είναι τα κυριότερα από τα περίπου 100 νοσήματα που σήμερα χαρακτηρίζονται ως αυτοάνοσα. Καθώς μάλιστα είναι χρόνια νοσήματα, το άτομο που πάσχει πρέπει να λαμβάνει πολύπλοκα φαρμακευτικά σχήματα για την υπόλοιπη ζωή του.
Τι πυροδοτεί τα αυτοάνοσα νοσήματα
Όπως παρατηρεί ο Δρ. Δημήτρης Τσουκαλάς, ειδικός στα Χρόνια Νοσήματα και στις Μεταβολικές Διαταραχές, «σύμφωνα με νέες μελέτες, όσο υψηλότερο είναι το βιοτικό επίπεδο τόσο μεγαλύτερη είναι η επίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων. Αυτό είναι το τίμημα που πληρώνουμε για έναν τρόπο ζωής που συνεχώς απομακρύνεται από το φυσιολογικό. Για να κατανοήσουμε, όμως, τον μηχανισμό «γέννησης» ενός αυτοάνοσου νοσήματος, πρέπει να εξετάσουμε το θέμα εκεί που προκύπτει: σε επίπεδο κυττάρων».
Το σώμα μας επιτίθεται στα νέα…μεταλλαγμένα μας κύτταρα
Πρόσφατες έρευνες αναδεικνύουν ότι η αλλαγή της βιοχημικής σύστασης του εσωτερικού των κυττάρων συνοδεύεται με αλλαγή της μεμβράνης και της εξωτερικής εικόνας του κυττάρου. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το σώμα δεν αναγνωρίζει πλέον αυτά τα κύτταρα ως δικά του και τους επιτίθεται! Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, το σώμα επιτίθεται σε περισσότερα από ένα όργανα ή συστήματα (συνύπαρξη πολλαπλών αυτοάνοσων νοσημάτων).
Γιατί, όμως, άλλαξε η δομή των κυττάρων μας
Η λειτουργία των κυττάρων σχετίζεται, κατ’ αρχήν, με τη διατροφή μας. Με δεδομένες τις αλλαγές των διατροφικών μοντέλων τα τελευταία 50 χρόνια, τα κύτταρά μας δεν προσλαμβάνουν τα απαραίτητα μεταλλικά στοιχεία, αμινοξέα, πρωτεΐνες, βιταμίνες, ένζυμα, λίπη και υδατάνθρακες. Τα κύτταρα μας λοιπόν, δεν προσλαμβάνουν από τα σύγχρονα διατροφικά προϊόντα τα στοιχεία που χρειάζονται για να λειτουργήσουν. Σιγά-σιγά δημιουργούνται ελλείψεις σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο.
«Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει εδώ. Πέρα από τις ελλείψεις που παρουσιάζουν τα κύτταρα μας, επιβαρύνονται και με τοξικές ουσίες, παρατηρεί ο κ. Τσουκαλάς. Βαρέα μέταλλα, βιομηχανικά χημικά, φάρμακα και άλλες ενώσεις ξένες προς τη ζωή εισέρχονται σε κάθε κύτταρο μας.
Το στρες «φουντώνει» τα αυτοάνοσα νοσήματα
Πίσω από κάθε αυτοάνοσο νόσημα κρύβεται και κάποιος στρεσογόνος παράγοντας. Σχεδόν πάντοτε, τα αυτοάνοσα νοσήματα συνοδεύονται από έντονες αλλαγές στη διάθεση που ανατροφοδοτούν τη νόσο και επιδεινώνουν την εικόνα της. Η βιοχημική αλλοίωση και το στρες που συνοδεύει το σύγχρονο περιβάλλον είναι οι βασικοί υπαίτιοι πίσω από την έκρηξη των αυτοάνοσων νοσημάτων.
Λεπτό έντερο: Ένοχο για τα αυτοάνοσα νοσήματα;
Η θεραπεία ενός συνδρόμου που είναι γνωστό ως «σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου» ενδεχομένως να αποτελεί την ενδεδειγμένη στρατηγική για την αντιμετώπιση των αυτοάνοσων παθήσεων. Ο ρόλος του εντέρου, ως γνωστόν, είναι η απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών που λαμβάνει ο άνθρωπος, μέσω της διατροφής. Ταυτόχρονα είναι υπεύθυνο ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τους εισβολείς, προκειμένου να ελέγχονται μολυσματικοί παθογόνοι παράγοντες. Συχνά όμως οι άνθρωποι πάσχουν από μια διαταραχή που ονομάζεται σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου, κατά την οποία τα εντερικά τοιχώματα γίνονται “διαπερατά”, λόγω φλεγμονής. Δηλαδή, μεταξύ των κυττάρων του εντερικού τοιχώματος υπάρχουν ασυνήθιστα μεγάλα διαστήματα που επιτρέπουν την είσοδο βακτηριδίων, μυκήτων, παρασίτων, λιπών και τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα είχαν απομακρυνθεί.
Το έντερο ως… κερκόπορτα για τα αυτοάνοσα νοσήματα
Όλα αυτά τα σωματίδια αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό σύστημα ως ξένοι εισβολείς, θέτοντάς το σε συναγερμό. Τότε αρχίζει να παράγει αντισώματα ενάντια σ’ αυτά. Η διαρκής “άσκηση πίεσης” στο ανοσοποιητικό προκαλεί τόσο μεγάλη αναστάτωση που τελικά αρχίζει να επιτίθεται στους ιστούς του σώματος.
Ειδικότερα, oι ανθρώπινοι ιστοί έχουν πρωτεΐνες και αντιγόνα παρόμοια με εκείνα των τροφίμων, των βακτηρίων, των παρασίτων, ή των μυκήτων. Τα αντισώματα που δημιουργούνται από την αυξημένη εντερική διαπερατότητα ενάντια σε αυτά τα
αντιγόνα μπορούν να εισχωρήσουν σε διάφορους ιστούς και να προκαλέσουν μια φλεγμονώδη αντίδραση σε αυτόν τον ιστό όταν καταναλώνεται η αντίστοιχη τροφή ή αντιμετωπίζεται ένα μικρόβιο. Έτσι δημιουργούνται αυτοαντισώματα και η φλεγμονή γίνεται χρόνια.
Τα αυτοάνοσα κάνουν… φωλιά στο έντερο
Εάν αυτή η φλεγμονή εμφανιστεί σε μια άρθρωση, αναπτύσσεται ρευματοειδής αρθρίτιδα. Εάν εμφανιστεί στον εγκέφαλο, μπορεί να προκύψει μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα. Εάν τα αντισώματα καταλήξουν να επιτεθούν στο τοίχωμα του βλεννογόνου του ίδιου του εντέρου, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η νόσος του Crohn.
Συνήθεις ύποπτοι για την εμφάνιση του συνδρόμου είναι η ύπαρξη άλλων νόσων στο έντερο, λοιμώξεων, παρασιτικών λοιμώξεων, μυκητιασικής υπερανάπτυξης, η χρήση ορισμένων φαρμάκων, αλλά και ο χρόνιος αλκοολισμός. Επίσης, ενοχοποιείται η κατανάλωση αλλεργιογόνων τροφίμων, η κακή πέψη λόγω δυσαπορρόφησης, η ανεπάρκεια ανοσφαιρίνης Α, αλλά και το άγχος, η γήρανση και η υπερβολική ή έντονη άσκηση.
Από τις πιο συχνές αιτίες ανάπτυξης συνδρόμου διαρρέοντος εντέρου είναι οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, δηλαδή η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Και αυτό διότι προκαλούν φλεγμονή στο πεπτικό σύστημα και κυρίως στο λεπτό και στο παχύ έντερο.
Η θεραπεία στο έντερο ίσως οδηγεί και σε θεραπεία των αυτοάνοσων
Απόλυτη θεραπεία της νόσου δεν υπάρχει, αλλά αυτή έγκειται στη ύφεση των συμπτωμάτων που βιώνει ο ασθενής προκειμένου να διάγει μια κατά το δυνατόν φυσιολογική και ενεργό ζωή. Παρότι διατίθενται πλήθος φαρμακευτικών ουσιών, ορισμένες φορές η επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος είναι αδύνατη, οπότε η λύση είναι η χειρουργική επέμβαση, χωρίς ωστόσο αυτή να εξασφαλίζει την ίαση. «Η επέμβαση μπορεί να αφορά στο τμήμα του εντέρου που πάσχει. Με τις σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους και τα υπερσύγχρονα εργαλεία ο ασθενής απαλλάσσεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα από τα επώδυνα συμπτώματα.
Ειδικοί διατείνονται ότι η αναστροφή των συμπτωμάτων των αυτοάνοσων νόσων εξαρτάται από την επούλωση των τοιχωμάτων του γαστρεντερικού σωλήνα και οποιαδήποτε άλλη θεραπεία λειτουργεί απλώς κατασταλτικά. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αυξημένες ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι η δυσβίωση των μικροβίων στο έντερο, η μικροβιακή μετανάστευση και η δυσλειτουργία του εντερικού φραγμού, μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε αυτοάνοσες διαταραχές, αλλά και σε νόσο του Alzheimer και σε καρκίνο.
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος, ένθετο Υγεία