Μ. Νικολάου: “Οι ασθενείς όπως και οι φροντιστές τους αγκάλιασαν το Οίκοθεν”
Το πρόγραμμα “Οίκοθεν” είναι μια πολλά υποσχόμενη και καινοτόμα προσέγγιση θεραπείας των ασθενών με καρκίνο. Εμπνευστής και επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο κ. Μιχαήλ Νικολάου , Παθολόγος-ογκολόγος, επιμελητής στην Ά Παθολογική-Ογκολογική κλινική του Γενικού Αντικαρκινικού-Ογκολογικού Νοσοκομείου “Ο Άγιος Σάββας”, ο οποίος μας εξηγεί διεξοδικά τι είναι, ποιους αφορά, πώς κρίνεται η μέχρι τώρα πορεία του και τι προοπτικές έχει το πρόγραμμα “Οίκοθεν” στη χώρα μας
Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ντάικου
-Κύριε Νικολάου, είστε ο εμπνευστής του προγράμματος “Οίκοθεν”, θεραπεία δηλαδή
για τον καρκίνο στο σπίτι του ασθενούς. Θα μας πείτε λίγα λόγια σχετικά με το πρόγραμμα;
Εάν θα έπρεπε να αναφέρω τον ορισμό του Οίκοθεν θα έλεγα ότι είναι η πρωτότυπη και πρότυπη πιστοποιημένη διαδικασία κατά την οποία μεταφέρουμε και χορηγούμε στα σπίτια των ασθενών αμιγώς νοσοκομειακά αντινεοπλασματικά φάρμακα με ασφάλεια και με μετρήσιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι πρότινος και πριν την εφαρμογή του Οίκοθεν αυτά τα φάρμακα χορηγούνταν μόνο εντός των νοσοκομείων δημόσιων ή ιδιωτικών. Με το Οίκοθεν μέχρι στιγμής έχουμε χορηγήσει ανοσοθεραπείες και βιολογικούς παράγοντες που πλέον αποτελούν και τις συχνότερα χορηγούμενες θεραπείες για τον καρκίνο. Σήμερα όλο και περισσότεροι ασθενείς είναι επιλέξιμοι για την υπηρεσία του Οίκοθεν.
-Ποιους αφορά και πώς προέκυψε η ιδέα;
Το οίκοθεν προέκυψε ως ιδέα πριν από μερικά χρόνια. Μετά από την παρατήρηση ότι ο ρυθμός που λαμβάνουν θεραπεία οι ασθένειες είναι εντατικός, οι νέες θεραπευτικές επιλογές όπως η ανοσοθεραπεία και οι βιολογικοί παράγοντες που αυξάνουν το προσδόκιμο επιβίωσης, το μεγάλο πλήθος των ασθενών στα δημόσια νοσοκομεία αλλά και η έλλειψη σταθερής ποιότητας στην παρεχόμενη υπηρεσία δημιούργησε στο μυαλό μου την σκέψη ότι σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαμε με ασφάλεια να χορηγήσουμε στο σπίτι τη θεραπεία. Σε αυτό συνετέλεσε καθοριστικά και ο COVID-19 ο οποίος μας έδειξε με τον πλέον εμβληματικό τρόπο το πόσο σημαντικό είναι οι αποφυγή των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Μας δίδαξε ότι η χρήση των νοσοκομείων πρέπει να είναι λελογισμένη και πως περιστατικά τα οποία είναι σταθεροποιημένα στις αγωγές τους με φάρμακα που είναι ατοξικά και με διαχειρίσιμο προφίλ ασφάλειας, θα μπορούσαν να χορηγηθούν κατ’οίκον. Σίγουρα δεν θα είχε πραγματοποιηθεί τίποτα από όλα αυτά εάν μία τεράστια ομάδα ατόμων δεν πίστευε σε αυτήν την ιδέα και εάν δεν δεσμεύονταν για την υλοποίησή του. Οι άνθρωποι του νοσοκομείου μας του ΓΑΟΝΑ «Άγιος Σάββας», η φαρμακευτική εταιρεία Roche, η E&Y, το Υπουργείο Υγείας, ο ΟΔΥΠΙ και πολλοί ακόμη συνέβαλλαν καθοριστικά. Περισσότερα από 100 άτομα εργάστηκαν άοκνα στη φάση του σχεδιασμού και έτσι το Οίκοθεν αποτέλεσε το έτοιμο σχέδιο που εντάχθηκε στο «ΝΟΣΠΙ» δίνοντας τη δυνατότητα της αίτησης στο Ταμείο Οικονομικής Ανάκαμψης για ένα μεγάλο οικονομικό ποσό που σύντομα θα εισρεύσει στη χώρα μας προσφέροντας σημαντική βοήθεια σε προσλήψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού.
-Πώς λειτουργεί η διαδικασία της θεραπείας στο σπίτι και τι μπορούν να περιμένουν οι ασθενείς με καρκίνο και οι φροντιστές τους;
Οι ασθενείς πραγματικά αγκάλιασαν αυτήν την υπηρεσία όπως και οι φροντιστές τους. Το οίκοθεν εδώ και έξι μήνες «είναι στο δρόμο» και εντάσσει ασθενείς χορηγώντας τους την θεραπεία στο σπίτι. Τα πρώτα αποτελέσματα και οι εντυπώσεις είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά. Το οίκοθεν είναι η πλέον ποιοτική υπηρεσία στο χώρο της υγείας και είναι εντυπωσιακό ότι αναφερόμαστε για το δημόσιο νοσοκομείο. Μέσα από εκθέσεις ασθενών που έγιναν λήπτες της υπηρεσίας, στην ολότητά τους, αναφέρουν ότι συμβάλει καθοριστικά στην βελτίωση της ψυχολογικής τους κατάστασης, ενώ ως το αμέσως επόμενο όφελος αναφέρεται ο ποιοτικός χρόνος με το γιατρό. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το κλιμάκιο του Οίκοθεν αποτελείται από ειδικευμένο Παθολόγο-Ογκολόγο και νοσηλευτή δίνοντας έτσι την δυνατότητα στον ασθενή να λύσει όλες του τις απορίες και ελαττώνοντας το πιθανό αίσθημα ανασφάλειας που θα μπορούσε να αισθανθεί.
– Τι έχετε να παρατηρήσετε όσο αφορά στη μέχρι τώρα πορεία του προγράμματος;
Η έως τώρα πορεία του Οίκοθεν είναι εξαιρετικά ενθαρρυντική. Εμείς ως λειτουργοί υγείας απολαμβάνουμε την υπηρεσία αυτή αφού αισθανόμαστε στην ουσία την έννοια του αλτρουισμού και του ανθρωπισμού, της ανιδιοτελούς προσφοράς και της παροχής βοήθειας σε ανθρώπους που την έχουν πραγματικά ανάγκη. Από την άλλη πλευρά ο ασθενής απολαμβάνει την πλέον ποιοτική υπηρεσία εξυπηρετώντας και βοηθώντας τον να μη χάνει το χρόνο του σε μετακινήσεις και αναμονές. Μέσα από την μελέτη που έχουμε κάνει έχουμε καταδείξει ότι εξοικονομούνται 200 εργατοώρες για τους φροντιστές αλλά και περίπου 540€ έξοδα ετησίως. Από την πλευρά του νοσοκομείου έχουμε 30% αποδέσμευση κλινών και κατ’ επέκταση ταχύτερη πρόσβαση και πρόσδεση νέων ασθενών μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τους χρόνους αναμονής. Επίσης ελαττώνεται η πιθανότητα ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων ενώ αναπτύσσεται μία νέα υπηρεσία η οποία μένει στο κράτος και στην πολιτεία να αξιολογήσει και να κοστολογήσει ακόμα και για παροχή της σε ιδιωτικό επίπεδο. Μελλοντικά το Οίκοθεν θα μπορούσε να είναι μέρος της ανάπτυξης του Ιατρικού Τουρισμού στη χώρα μας.
-Τι είναι εκείνο που βοηθά τους ασθενείς με καρκίνο να αναρρώσουν ή να ζήσουν όσο περισσότερο είναι δυνατό;
Η ψυχολογική ανάταση των ασθενών είναι πάρα πολύ σημαντική και τους βοηθάει στο να αποκτήσουν μία ποιοτικότερη ζωή. Αυτό συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό είτε στην καλυτέρευση του ταξιδιού είτε στην αύξηση του προσδόκιμου της επιβίωσης στις περιπτώσεις των ασθενών με μεταστατικές μορφές καρκίνου. Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε πως το κλιμάκιο του οίκοθεν σύντομα θα ενισχυθεί με την παρουσία διατροφολόγου ενώ επιλεγμένα για περιπτώσεις που θα υπάρχει η ανάγκη θα υπάρχει η δυνατότητα της συμμετοχής και ψυχιάτρου. Με όλα τα παραπάνω πιστεύουμε ότι η υπηρεσία του Οίκοθεν είναι μία ολοκληρωμένη και ποιοτική υπηρεσία ασθενοκεντρική και μένει η όποια υποστήριξη μελλοντικά από την πολιτεία για επέκτασή της τόσο σε άλλα νοσοκομεία όσο και σε άλλες ιατρικές ειδικότητες αφού με μεγάλη ευκολία θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε ασθενείς που νοσούν από οποιαδήποτε χρόνια νόσο. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω τις νευρολογικές, ρευματολογικές, αιματολογικές αλλά και καρδιολογικές παθήσεις. Το Οίκοθεν άλλαξε τον τρόπο που θεραπεύουμε τους ασθενείς και για αυτό αισθανόμαστε περήφανοι.