Η Αλήθεια για το Ηλεκτρονικό Τσιγάρο – Πόσο Αθώο Είναι το Άτμισμα;

Οι Αρωματικοί Παράγοντες των Ηλεκτρονικών Τσιγάρων: Κίνδυνοι για Καρδιά και Πνεύμονες, Σύμφωνα με Τον Τζέισον Ρόουζ, Πρόεδρο της Επιτροπής Σύνταξης Επιστημονικής Δήλωσης και Αναπληρωτή Καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ

Γράφει η Ευανθία Τζανάκου

Το άτμισμα (vaping) εμφανίστηκε αρχικά ως μια φαινομενικά ασφαλέστερη εναλλακτική λύση στο παραδοσιακό τσιγάρο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, πλήθος ερευνών έχει αναδείξει τις βλαβερές συνέπειες του ατμιστικού ατμού στην υγεία. Στο παρόν άρθρο, εξετάζουμε τις αρνητικές επιδράσεις του ατμίσματος, εστιάζοντας κυρίως στην αναπνευστική λειτουργία, τις επιπτώσεις στον εγκέφαλο των εφήβων και τους κρυμμένους κινδύνους που εγκυμονούν τα υγρά αναπλήρωσης.

Πλήγμα στους Πνεύμονες

Ο σημαντικότερος κίνδυνος του ατμίσματος αφορά την αρνητική του επίδραση στους πνεύμονες. Τα υγρά αναπλήρωσης που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα περιέχουν χημικές ουσίες όπως η προπυλενογλυκόλη και η φυτική γλυκερίνη, οι οποίες, όταν θερμαίνονται, μετατρέπονται σε επιβλαβή καρκινογόνα. Παράλληλα, τα υγρά αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν βαρέα μέταλλα και άλλες τοξίνες που προκαλούν φλεγμονή στους πνεύμονες, επιδεινώνουν την αναπνευστική λειτουργία και αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.

Μια ανησυχητική διάγνωση που σχετίζεται με τη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι η «πνευμονική βλάβη που σχετίζεται με τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου ή του προϊόντος ατμίσματος» (EVALI). Η πάθηση αυτή αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) το 2019, όταν καταγράφηκαν περίπου 2.800 νοσηλείες χρηστών ηλεκτρονικού τσιγάρου σε λιγότερο από ένα έτος. Η οξική βιταμίνη Ε, μια ουσία που χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό μέσο σε ορισμένα υγρά αναπλήρωσης, ενοχοποιήθηκε ως το συστατικό που πιθανόν να προκαλεί αυτή την ασθένεια. Αυτός ο παράγοντας προσθέτει στην ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια των υγρών αναπλήρωσης και των προϊόντων ατμιστικού ατμού.

Μια πρόσφατη έρευνα από τις ΗΠΑ επισημαίνει ότι οι έφηβοι που «ατμίζουν» φέρουν τρεις φορές υψηλότερα επίπεδα τοξικών ουσιών στον οργανισμό τους σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους που δεν χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τσιγάρο. Οι επιστήμονες αποδίδουν αυτό το φαινόμενο τόσο στα θερμαντικά πηνία των συσκευών ηλεκτρονικού τσιγάρου, τα οποία ευθύνονται για την απελευθέρωση των τοξικών ουσιών, όσο και στα υγρά αναπλήρωσης που χρησιμοποιούνται.

Επιδράσεις στον Εγκέφαλο των Εφήβων

Το άτμισμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τους εφήβους, καθώς ο εγκέφαλός τους βρίσκεται ακόμα σε στάδιο ανάπτυξης. Η νικοτίνη, που βρίσκεται σε πολλά υγρά αναπλήρωσης, μπορεί να διαταράξει τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου, επηρεάζοντας αρνητικά τη μάθηση, τη μνήμη και την προσοχή. Επιπλέον, η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων ενδέχεται να προκαλέσει εξάρτηση από τη νικοτίνη, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα μελλοντικής μετάβασης στο κάπνισμα.

Άγνωστοι Κίνδυνοι και Μακροπρόθεσμες Επιπτώσεις

Το άτμισμα, παρόλο που είναι μια σχετικά νέα συνήθεια, έχει προκαλέσει ανησυχίες λόγω της έλλειψης μακροπρόθεσμων μελετών για τις συνέπειές του στην υγεία. Καθώς οι επιπτώσεις του παραμένουν εν πολλοίς άγνωστες, είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμα, οι οποίοι θα αναδειχθούν με την πάροδο του χρόνου.

Υποκλινική Αθηροσκλήρωση και Καρδιολογικοί Κίνδυνοι

Η καρδιολογική επίδραση του ατμιστικού ατμού είναι επίσης ανησυχητική, καθώς τα ηλεκτρονικά τσιγάρα επηρεάζουν την ενδοθηλιακή λειτουργία, έναν κρίσιμο βιοδείκτη της καρδιαγγειακής υγείας. Έρευνες δείχνουν ότι η διαταραχή της ενδοθηλιακής λειτουργίας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού στο μέλλον. Ειδικότερα, μελέτες δείχνουν ότι η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να προκαλέσει αυξημένη αγγειακή δυσκαμψία και μειωμένη αγγειακή ελαστικότητα, κάτι που συνδέεται με την πρώιμη ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης.

Δεν Υπάρχει Αβλαβής Εναλλακτική

Ανασκοπήσεις που συγκρίνουν τις επιπτώσεις του καπνίσματος και του ατμίσματος καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προκαλούν οξειδωτικό στρες, φλεγμονή και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, με συνέπειες αντίστοιχες με αυτές του καπνίσματος. Η τοξικότητα του ατμού, αν και λιγότερο περίπλοκη από εκείνη του καπνού, εξακολουθεί να βλάπτει την ενδοθηλιακή λειτουργία με παρόμοιο τρόπο. Ο καθηγητής Thomas Münzel και οι συνεργάτες του υπογραμμίζουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν πρέπει να θεωρούνται αβλαβής εναλλακτική λύση στο κάπνισμα, καθώς προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως η ανάπτυξη νευρολογικών συμπτωμάτων, καρδιοαγγειακών παθήσεων και καρκίνου του πνεύμονα.

Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ανησυχητικά υψηλά επίπεδα καρκινογόνων ουσιών και τοξινών στα υγρά αναπλήρωσης, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν σοβαρές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε διάφορα όργανα, περιλαμβανομένων των δοντιών, του πνεύμονα και της καρδιάς. Ακόμα και μικρές ποσότητες, όπως αυτές που εκτίθεται κάποιος μέσω του παθητικού ατμιστικού ατμού, μπορεί να έχουν σημαντικές αρνητικές συνέπειες στην υγεία.

Συμπερασματικά, αν και το άτμισμα παρουσιάζεται από κάποιους ως ασφαλέστερη επιλογή σε σχέση με το κάπνισμα, οι επιπτώσεις του στην υγεία είναι σημαντικές και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως εξίσου επικίνδυνες με εκείνες του παραδοσιακού καπνίσματος.