Η νέα εποχή του Ωνασείου φέρνει την ιατρική του μέλλοντος στο παρόν
Όταν το Ίδρυμα Ωνάση παρέδωσε το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στο Δημόσιο το 1992, λίγοι μπορούσαν να προβλέψουν την επίδραση που θα είχε στο ελληνικό σύστημα υγείας.
Τρεις δεκαετίες αργότερα, οι αριθμοί αποδεικνύουν την πορεία του: πάνω από δύο εκατομμύρια επισκέψεις, δεκάδες χιλιάδες επεμβάσεις καρδιάς και εκατοντάδες μεταμοσχεύσεις. Πίσω τους, όμως, υπάρχουν ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν πορεία ζωής.
Σήμερα, το 2025, το Ωνάσειο κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα. Με την προσθήκη του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου, διαμορφώνεται ένα ενιαίο οικοσύστημα υγείας, που συνδυάζει την καρδιοχειρουργική, τη μεταμοσχευτική ιατρική και την παιδιατρική φροντίδα. Πρόκειται για μια από τις πιο φιλόδοξες επενδύσεις στη χώρα, με στόχο την ενίσχυση της δωρεάς οργάνων και την αύξηση των μεταμοσχεύσεων.
Η φιλοσοφία του νέου συμπλέγματος συνοψίζεται στους τρεις αλληλένδετους πυλώνες του: το πλήρως ανανεωμένο και ψηφιοποιημένο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, το νέο Μεταμοσχευτικό Κέντρο που έρχεται να καλύψει ένα χρόνιο εθνικό κενό και το Ωνάσειο Παίδων, που επικεντρώνεται στις συγγενείς καρδιοπάθειες και τις παιδιατρικές μεταμοσχεύσεις.
Καθώς διασχίζω την είσοδο για μια πλήρη ξενάγηση, γίνεται εμφανές ότι δεν πρόκειται μόνο για μια κτιριακή αναβάθμιση αλλά για μια συνολική επανατοποθέτηση της φροντίδας, με την τεχνολογία να βρίσκεται στον πυρήνα της. Σε πρόσφατη παρουσίαση, ο πρόεδρος του Δ.Σ., καθηγητής Ιωάννης Μπολέτης, τόνισε: «Το Ωνάσειο διαθέτει τη δυνατότητα συνεργασίας με κλινικές και γιατρούς του ΕΣΥ και του Πανεπιστημίου, καθώς και με κλινικές και γιατρούς του εξωτερικού… Διότι κάθε ασθενής ενσαρκώνει μια μοναδική ανθρώπινη διαδρομή, μια ξεχωριστή ιστορία ελπίδας, πίστης και αγώνα για τη ζωή».
Μέσα στο πρώτο πλήρως ψηφιακό νοσοκομείο της χώρας
Η ξενάγηση ξεκινά από το βιοπαθολογικό εργαστήριο. Πρόκειται για έναν χώρο σπάνια ορατό στους επισκέπτες, αλλά κρίσιμο για τη λειτουργία κάθε νοσοκομείου. Η αναπληρώτρια διευθύντρια Δέσποινα Τάση-Παπαθέου και ο χημικός Ιωάννης Ντάσης εξηγούν ότι η ροή δεδομένων είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και εναρμονισμένη με διεθνή πρότυπα. Κάθε δείγμα κωδικοποιείται, ταξινομείται και αποστέλλεται ψηφιακά στα τμήματα μέσα σε ελάχιστο χρόνο, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο λήψης αποφάσεων.
«Εδώ αποδεικνύεται ξεκάθαρα γιατί το Ωνάσειο είναι το πρώτο πλήρως ψηφιακό νοσοκομείο της χώρας», σημειώνει η κ. Τάση-Παπαθέου. Η ίδια τονίζει τον βασικό στόχο: «Στόχος όλων μας είναι να μειωθεί ο χρόνος που χρειάζεται να παραμείνει κάποιος στο νοσοκομείο».
Η νέα δομή των κλινών και η επέκταση των δυνατοτήτων
Στον τέταρτο όροφο βρίσκονται πλέον τα ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια μεταμοσχευμένων ασθενών. Η πρόσβαση είναι άμεση προς το παλαιό κτίριο, καθώς οι δύο εγκαταστάσεις συνδέονται σε ενιαίο λειτουργικό σύνολο.
Η εικόνα του νέου νοσοκομείου απέχει πολύ από τη συνήθη εμπειρία δημόσιου νοσοκομείου: φυσικό φως, καθαρότητα γραμμών και μια συνολική αίσθηση ηρεμίας. Στις τοιχογραφίες του Θοδωρή Κωβαίου συναντά κανείς αναφορές στην ιστορία των μεταμοσχεύσεων, από την αρχαία Αίγυπτο μέχρι τη σύγχρονη εποχή.
Ο εντατικολόγος και συντονιστής διευθυντής Σταύρος Δημόπουλος σημειώνει: «Η μετάβαση στο νέο Ωνάσειο Νοσοκομείο οδηγεί σε ολιστική αναβάθμιση της φροντίδας των ασθενών…». Η ΜΕΘ πλέον λειτουργεί πλήρως ψηφιακά, με υψηλές προδιαγραφές και εξοπλισμό που παραπέμπει σε κορυφαία διεθνή κέντρα.
Το Ωνάσειο Παίδων: μια νέα εποχή για την παιδιατρική καρδιολογία
Κατεβαίνοντας στον δεύτερο όροφο, ο επισκέπτης αντικρίζει τον αποκλειστικά παιδιατρικό τομέα. Το Ωνάσειο Παίδων έχει σχεδιαστεί ώστε να υποδέχεται παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες, με χώρους που επιτρέπουν τη συνεχή παρουσία των γονιών. Ένας φωτεινός παιδότοπος, μικρός χώρος μελέτης και προηγμένα συστήματα τηλεμετρίας συνθέτουν ένα περιβάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες της παιδικής ηλικίας.
Ο διευθυντής Δημήτρης Μπόμπος υπογραμμίζει ότι η μονάδα λειτουργεί ανεξάρτητα από κοινωνικά ή οικονομικά κριτήρια, με συνεργασίες που φτάνουν μέχρι το Great Ormond Street Hospital. «Το νοσοκομείο μας… αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα παιδιατρικά νοσοκομεία της Ελλάδας και της Ευρώπης», αναφέρει.
Στον πρώτο όροφο βρίσκονται οι παιδιατρικές και μεταμοσχευτικές ΜΕΘ, μαζί με τα υβριδικά χειρουργεία – έναν από τους πιο εξελιγμένους τύπους χειρουργικών αιθουσών παγκοσμίως.
Ρομποτική χειρουργική, τεχνητή νοημοσύνη και υβριδικά χειρουργεία
Ο νοσηλευτής Σπύρος Λινάρδος επιβεβαιώνει ότι το Ωνάσειο εισέρχεται σε μια εποχή ιατρικής ακρίβειας: «Η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργούν ως πολύτιμοι σύμμαχοι». Ρομποτικά συστήματα επεμβάσεων, μηχανήματα προηγμένης απεικόνισης και το νέο αγγειογραφικό ρομποτικό σύστημα επόμενης γενιάς συνθέτουν μια υποδομή που μειώνει τις επιπλοκές και τον χρόνο ανάρρωσης.
Τα υβριδικά χειρουργεία επιτρέπουν επεμβάσεις με τρισδιάστατη απεικόνιση σε πραγματικό χρόνο, χωρίς μεταφορά του ασθενούς από χώρο σε χώρο.
Η νοσηλευτική ως πυλώνας του νέου οικοσυστήματος
Η διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, Χρύσα Παναγιώτου, τονίζει τον κομβικό ρόλο των νοσηλευτών: «Η φροντίδα δεν είναι μια αυτονόητη πράξη· είναι πράξη ευθύνης και σχέση εμπιστοσύνης». Στο νέο περιβάλλον, ο ψηφιακός φάκελος και η μεταμοσχευτική δραστηριότητα απαιτούν εξειδίκευση και διαρκή εγρήγορση.
Μια επενδυτική τομή για τη δημόσια υγεία
Η αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση ύψους 82 εκατομμυρίων ευρώ κάλυψε την κατασκευή, την ανακαίνιση και τον εξοπλισμό. Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί επενδύσεις 10 εκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος «Νοσοκομείο του Μέλλοντος». Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, ανέφερε στα εγκαίνια: «Το νέο Ωνάσειο είναι η τελευταία λέξη της ιατρικής επιστήμης και τεχνολογίας».
Το «Δωμάτιο Δύναμης»: ένας χώρος παύσης μέσα στο επείγον
Πριν ολοκληρωθεί η επίσκεψη, περνώ από το «Δωμάτιο Δύναμης». Δημιουργημένο από τη Νικομάχη Καρακωστάνογλου, αποτελεί έναν χώρο σιωπής μέσα σε ένα περιβάλλον που λειτουργεί διαρκώς υπό πίεση.
Η αρχιτεκτονική του αγκαλιάζει τον επισκέπτη, ενώ ένας μεγάλος κρύσταλλος στο κέντρο αναδύει μια αίσθηση προστασίας. Ο φωτισμός και το ηχητικό περιβάλλον δημιουργούν μια εμπειρία σχεδόν τελετουργική.
Ένα νέο σημείο αναφοράς για την ελληνική υγεία
Καθώς αποχωρώ και κοιτάζω το μεγάλο «Ω» στην πρόσοψη, γίνεται σαφές ότι το νέο Ωνάσειο δεν αποτελεί μόνο μια ακόμη νοσοκομειακή δομή. Διαμορφώνει μια διαφορετική θεώρηση για το πώς πρέπει να λειτουργεί η υγεία στην Ελλάδα — όχι θεωρητικά, αλλά έμπρακτα.