Υποστελέχωση στα νησιά του Β. Αιγαίου: Μόλις το 1,1% των γιατρών υπηρετεί

Η ιατρική κάλυψη των νησιών του Αιγαίου παραμένει ζήτημα εθνικής στρατηγικής σημασίας, καθώς τα προβλήματα στελέχωσης των δομών υγείας είναι διαχρονικά και εντείνονται στις ακριτικές περιοχές.

Παρότι η Ελλάδα διαθέτει τον υψηλότερο αριθμό γιατρών ανά κάτοικο στην Ευρώπη, η άνιση κατανομή του ιατρικού προσωπικού δημιουργεί σημαντικές ανισότητες στην πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας, επιβαρύνοντας το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τη Δευτέρα (22/09) υπηρετούσαν συνολικά 68.752 γιατροί στη χώρα. Από αυτούς, μόλις 769 (1,1%) εργάζονται στα 12 κατοικημένα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Στο Νότιο Αιγαίο, που περιλαμβάνει 52 νησιά, απασχολούνται 1.309 γιατροί (1,9%), ενώ στα Ιόνια Νησιά υπηρετούν 1.038 (1,5%).

Τα δεδομένα αυτά παρουσιάστηκαν κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας των Προέδρων Ιατρικών Συλλόγων και του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) στις 20 Σεπτεμβρίου στη Ρόδο. Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρέθηκαν τα αναγκαία κίνητρα που πρέπει να θεσπιστούν για την ενίσχυση της ιατρικής κάλυψης των νησιών.

Ανάγκη για κίνητρα και δομικές αλλαγές

Ο πρόεδρος του ΠΙΣ, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, παρουσίασε τις θέσεις του Συλλόγου για την οργάνωση και στελέχωση των υπηρεσιών υγείας στις νησιωτικές περιοχές. Όπως επισημαίνεται, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα λόγω της γεωγραφίας της, επιχειρώντας να το καλύψει μέσω υπηρεσιών αεροδιακομιδών και περιορισμένων οικονομικών κινήτρων για γιατρούς.

Η τελευταία αναθεώρηση των κινήτρων πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2024, με αποτέλεσμα να καλυφθούν τα δύο τρίτα των προκηρυγμένων θέσεων. Ωστόσο, ο ΠΙΣ είχε ήδη χαρακτηρίσει την αύξηση του επιδόματος αγόνου ως ανεπαρκή, επισημαίνοντας ότι η υποχρεωτική παραμονή τριών ετών πρέπει να συνοδεύεται από επιπλέον κίνητρα ώστε να παραμένουν οι γιατροί στις θέσεις τους.

Η κοινωνική απομόνωση, η έλλειψη υποδομών και η αυξημένη ζήτηση λόγω τουρισμού και μεταναστευτικών ροών καθιστούν τις θέσεις αυτές ακόμη λιγότερο ελκυστικές. Παράλληλα, η επαρκής υγειονομική κάλυψη των νησιών θεωρείται απαραίτητη τόσο για λόγους ισονομίας όσο και για την τοπική ανάπτυξη και τη μείωση των κοστοβόρων διακομιδών ασθενών.

Προτάσεις για ενίσχυση του ιατρικού δυναμικού

Ο ΠΙΣ εισηγείται την επικαιροποίηση των κινήτρων με οικονομικές, διοικητικές και επιστημονικές παρεμβάσεις. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται:

• αναδιάρθρωση της κατάταξης των αγόνων περιοχών και θέσπιση διαβαθμισμένων κινήτρων,

• ανασχεδιασμός της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας για καλύτερη λειτουργικότητα,

• νωρίτερη προκήρυξη θέσεων πριν τη συνταξιοδότηση ή μετάθεση,

• φορολογικές ελαφρύνσεις για μόνιμη εγκατάσταση σε νησιά,

• πλήρης αποζημίωση εφημεριών χωρίς πλαφόν και «bonus εγκατάστασης» κατά την ανάληψη υπηρεσίας,

• στήριξη για στέγαση ή αγορά κατοικίας, με ειδικές προβλέψεις για οικογένειες.

Σε επιστημονικό επίπεδο, προτείνονται απεριόριστη πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, κάλυψη εξόδων για συνέδρια, εκπαιδευτικές άδειες και δυνατότητες μετεκπαίδευσης, ώστε οι γιατροί των νησιών να παραμένουν σε επαφή με τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης.

Χρόνιες παθήσεις και τηλεϊατρική

Σε μικρότερα νησιά, η διαχείριση χρόνιων νοσημάτων στηρίζεται συχνά σε εθελοντικές δράσεις ή αποσπασματικές επισκέψεις. Ο ΠΙΣ ζητά τη συγκρότηση οργανωμένων ιατρικών ομάδων με σαφές πλαίσιο λειτουργίας, τακτικές επισκέψεις γιατρών και πλήρη ένταξη των δεδομένων στον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας των ασθενών.

Η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής θεωρείται κρίσιμη για την ασφάλεια των κατοίκων και τη μείωση των αεροδιακομιδών, υπό αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο. Παράλληλα, απαιτείται ενίσχυση του ΕΚΑΒ, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά σε έκτακτες ανάγκες.