
Εγκέφαλος και νοητική έκπτωση. Μήπως πρέπει όλοι να παίρνουμε πολυβιταμίνες;
Εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν μια πολυβιταμίνη κάθε μέρα. Κάποιοι αισθάνονται έτσι εξασφαλισμένοι σε περίπτωση που από τη διατροφή τους λείπει κάποιο βασικό θρεπτικό συστατικό. Άλλοι πιστεύουν ότι θα αποτρέψει τις ασθένειες ενισχύοντας το ανοσοποιητικό, βελτιώνοντας την υγεία του εγκεφάλου ή ρυθμίζοντας το μεταβολισμό.
Έρευνα σχετικά με τα οφέλη για την υγεία των πολυβιταμινών είχε ανάμεικτα συμπεράσματα. Φέτος, για παράδειγμα, η Ειδική Ομάδα Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, μια κορυφαία αρχή για την προληπτική υγειονομική περίθαλψη, εξέτασε 90 από τις καλύτερες διαθέσιμες μελέτες για τα συμπληρώματα και τις βιταμίνες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα προϊόντα δεν προστατεύουν τους υγιείς ενήλικες που δεν έχουν διατροφικά ελλείμματα από καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο ή θάνατο.
Θα μπορούσε μια καθημερινή πολυβιταμίνη να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας;
Οι τρέχουσες επιλογές των επιστημόνων για τη βελτίωση της υγείας του εγκεφάλου είναι περιορισμένες. Για παράδειγμα, η τακτική άσκηση, το βέλτιστο βάρος και μια υγιεινή διατροφή για την καρδιά μπορούν να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία και να μειώσουν τις πιθανότητες ορισμένων τύπων άνοιας, όπως η άνοια λόγω εγκεφαλικών. Πέρα από τέτοια μέτρα κοινής λογικής, κανένα διαθέσιμο φάρμακο, συμπλήρωμα ή θεραπείες δεν βελτιώνει αξιόπιστα τη λειτουργία του εγκεφάλου μακροπρόθεσμα, παρά τις διαφημίσεις που μπορεί να υποστηρίζουν το αντίθετο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ερευνητές συνεχίζουν να διερευνούν εάν ορισμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν αποτελεσματικά. Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Alzheimer’s and Dementia, περισσότεροι από 2.200 εθελοντές ηλικίας 65 ετών και άνω έλαβαν τυχαία κακάο ή εικονικό φάρμακο, πολυβιταμίνη ή εικονικό φάρμακο ή και κακάο και πολυβιταμίνη για τρία χρόνια. Η πολυβιταμίνη που επιλέχθηκε για αυτή τη μελέτη ήταν το Centrum Silver, το οποίο περιέχει 27 βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά σε διάφορες ποσότητες.
Όταν αναλύθηκαν τα γνωστικά τεστ στο τέλος της δοκιμής, όσοι έλαβαν κακάο δεν παρουσίασαν καμία βελτίωση. Αλλά όσοι έλαβαν πολυβιταμίνη είχαν βελτιωμένα αποτελέσματα σε τεστ για τη :
συνολική εγκεφαλική λειτουργία (ειδικά σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο)
μνήμη
εκτελεστική λειτουργία (καθήκοντα όπως ο προγραμματισμός εκ των προτέρων ή η ανάμνηση οδηγιών).
Με βάση αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι τρία χρόνια χρήσης πολυβιταμινών θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία έως και 60%.
Σημειωτέον, οι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν κυρίως λευκοί (89%), είχαν μέση ηλικία 73 ετών και περισσότεροι από τους μισούς ήταν γυναίκες (60%). Τους παρακολουθούσαν μόνο για τρία χρόνια. Ωστόσο, ήταν μια τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή δοκιμή, η οποία θεωρείται το πιο ισχυρό σχέδιο μελέτης.
Πρέπει όλοι να παίρνουμε πολυβιταμίνες;
Αυτή η μελέτη από μόνη της δεν είναι αρκετή για να προτείνει τη συνήθη χρήση πολυβιταμινών για άτομα όλων των ηλικιών. Μπορεί να αποδειχθεί ότι τα οφέλη για τους ηλικιωμένους που παρατηρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη οφείλονταν σε ελλείψεις σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά μεταξύ ορισμένων από τους συμμετέχοντες στη μελέτη. Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν αν ισχύει κάτι τέτοιο επειδή δεν ήταν μέρος της μελέτης.
Οι ισχυρισμοί ότι ορισμένα συμπληρώματα μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εγκεφάλου είναι διάχυτοι. Τα ισχυρά όμως επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς είναι πολύ πιο σπάνια. Αυτός είναι ένας λόγος που αυτή η νέα μελέτη είναι σημαντική: εάν επιβεβαιωθεί, σημαίνει ότι ένα ασφαλές, ευρέως διαθέσιμο και φθηνό συμπλήρωμα βιταμινών θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής πολλών εκατομμυρίων ηλικιωμένων ανθρώπων.
Στο παρελθόν, οι ισχυρισμοί που έγιναν από τους κατασκευαστές διαφόρων συμπληρωμάτων και βιταμινών ήταν πολύ πιο μπροστά από την επιστήμη. Μελέτες όπως αυτή θα πρέπει να βοηθήσουν την επιστήμη να ξεκαθαρίσει τη διαφορά και να ξεκαθαρίσει ποιοι ισχυρισμοί είναι έγκυροι.