Θεόδωρος Αγοραστός: «Στόχος μας είναι η ενημέρωση του κοινού και η ευρεία συμμετοχή του στα προγράμματα Εμβολιασμού και Προσυμπτωματικού Ελέγχου»

Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας

Ο Θεόδωρος Αγοραστός μιλώντας στο «Περί Υγείας» αναφέρεται στην ανάγκη ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του ευρέος κοινού για την αναγκαιότητα του HPV-εμβολιασμού, ενώ τονίζει και τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνει η πολιτεία.

Συνέντευξη στον Αλέξανδρο Κοταχέα

– Ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που θα λάβετε στο μέλλον για την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τον ιό HPV;

Κατ’ αρχάς, όπως αναγράφεται επισήμως στον Νόμο για την «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας» και μάλιστα στο περιλαμβανόμενο «Πρόγραμμα Σπύρος Δοξιάδης» για την πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη: «…Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας η προσωποποιημένη ενημέρωση ενός εκάστου πολίτη για τον χρόνο και τον τρόπο συμμετοχής του στα προαναφερόμενα Εθνικά Προγράμματα» (Ν. 4675/2020, Άρ. 4,3Α,iiiγ). Έτσι, αυτό που απαιτείται είναι η ανάληψη από την ίδια την Πολιτεία εκστρατείας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του ευρέος κοινού σχετικά με την αναγκαιότητα του HPV-εμβολιασμού και του Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Τόσο η Ελληνική HPV Εταιρεία όσο και άλλοι εμπλεκόμενοι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς προσπαθούμε, από τότε που άλλαξε το τοπίο στην πρόληψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας, δηλ. από τότε (2008) που είναι διαθέσιμο το εμβόλιο εναντίον του HPV και είναι εφικτή (2017) η διενέργεια του HPV testing ως μεθόδου πρωταρχικού Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών – στην θέση του τεστ Παπανικολάου -, να ενημερώσουμε το ευρύ κοινό σχετικά με τις νέες αυτές εξελίξεις και ευαισθητοποιώντας το να συμβάλλουμε στην αύξηση της συμμετοχής του στα Προγράμματα Εμβολιασμού και Προσυμπτωματικού Ελέγχου. Οι συνεχείς και επίμονες αυτές προσπάθειές μας με άρθρα, συνεντεύξεις, αναφορές στα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα, videos, infographics, ομιλίες, σεμινάρια, συνέδρια κλπ., δεν έχουν μέχρι στιγμής τα επιθυμητά αποτελέσματα και γι’ αυτό απαιτείται η δραστηριοποίηση της Πολιτείας – όπως άλλωστε συμβαίνει και σε πολλές άλλες προηγμένες χώρες –.

– Πόσο κοντά θεωρείτε ότι βρίσκεται η πολιτεία στο έργο σας; Υπάρχουν περαιτέρω ενέργειες που θεωρείτε ότι θα μπορούσαν να γίνουν από την πλευρά της και αν ναι, ποιες είναι αυτές;

Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα ο HPV-εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται μεν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, αλλά με χαμηλή μέχρι σήμερα εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού-στόχου, ενώ δεν έχει ληφθεί μέριμνα τήρησης της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής συμπλήρωσης του Μητρώου Εμβολιασμών και του Ηλεκτρονικού Βιβλιαρίου Υγείας Παιδιού. Παράλληλα, δεν υπάρχει ακόμα οργανωμένο, οικονομικά εξασφαλισμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για καρκίνο τραχήλου μήτρας, χωρίς ημερομηνία λήξης – αντ’ αυτού ψηφίστηκε, αλλά δεν εφαρμόζεται ακόμη, μια Δράση Δημόσιας Υγείας με περιορισμένη διάρκεια και χρηματοδότηση. Τέλος, υπάρχει έλλειψη επαρκούς αριθμού εξειδικευμένων ογκολογικών κέντρων για την ενδεδειγμένη θεραπεία και υποστηρικτική φροντίδα των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας.

Για τους λόγους αυτούς, με πρωτοβουλία της Ελληνικής HPV Εταιρείας (www.hpvsociety.gr), 131 Επιστημονικοί, Επαγγελματικοί, Ερευνητικοί και Κοινωνικοί Φορείς, Ιδρύματα, Ινστιτούτα, Ενώσεις Ασθενών και Σύλλογοι Καρκινοπαθών από όλη σχεδόν την Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα σχετιζόμενοι με την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου τραχήλου μήτρας και των άλλων HPV-σχετιζόμενων καρκίνων, υποστήριξαν την εφαρμογή της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας, καθώς και των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Σχεδίου κατά του Καρκίνου, και απηύθυναν ΕΚΚΛΗΣΗ προς την Ελληνική Πολιτεία όπως προβεί στις επιβεβλημένες ενέργειες, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη και στην Ελλάδα των στόχων της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2030, με απώτερο σκοπό την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας και στην χώρα μας, στο κατά το δυνατόν συντομότερο χρονικό διάστημα.

– Ποια είναι τα βήματα που πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει η χώρα μας, σε συνεργασία και με άλλες χώρες, καθώς και με τον Π.Ο.Υ. για την εξάλειψη -για πρώτη φορά στην ιστορία- ενός καρκίνου, στην προκειμένη περίπτωση του καρκίνου της μήτρας;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ανακοίνωσε το 2020 ότι ο καρκίνος τραχήλου μήτρας θα έχει εξαλειφθεί ως παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας εάν εφαρμοσθεί η προς τούτο Παγκόσμια Στρατηγική και επιτευχθούν, μέχρι το 2030, οι εξής στόχοι:

• 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών να έχουν εμβολιαστεί πλήρως κατά της μόλυνσης με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV),

• 70% των γυναικών να εξετασθούν προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακριβείας (HPV testing) σε ηλικία 35 ετών και ξανά σε ηλικία 45 ετών,

• 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχουν ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας.

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., εάν εφαρμοσθεί αυτή η Στρατηγική («90/70/90») από όλα τα κράτη ο καρκίνος τραχήλου μήτρας θα μπορέσει να εξαλειφθεί σε χώρες με υψηλό εισόδημα σε λίγες δεκαετίες (π.χ. Σουηδία 2030, Αυστραλία 2035, ΗΠΑ 2038, Καναδάς 2040) και παγκοσμίως εντός 100 ετών.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το 2021 το «Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου», το οποίο, αποδέχεται πλήρως την Παγκόσμια Στρατηγική του Π.Ο.Υ., και προωθεί μέχρι το 2030, τις ανάλογες δράσεις («90/90/90»).

Οι επιβεβλημένες ενέργειες, στις οποίες πρέπει να προχωρήσει η Ελληνική Πολιτεία ακολουθώντας τις οδηγίες του Π.Ο.Υ. με σκοπό την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, θα πρέπει, μέχρι το 2030, να έχουν τους εξής στόχους:

• Εμβολιασμό κατά του HPV τουλάχιστον του 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών,
• Εφαρμογή οργανωμένου Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου για καρκίνο τραχήλου μήτρας με συμμετοχή τουλάχιστον του 70% των γυναικών στις ηλικιακές ομάδες-στόχους,

• Εξασφάλιση ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας του 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας,

• Ανάληψη από την ίδια την Πολιτεία εκστρατείας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης του ευρέος κοινού σχετικά με τον HPV-εμβολιασμό και τον Προσυμπτωματικό Έλεγχο για καρκίνο τραχήλου μήτρας.

Πηγή: Έντυπο «Περί Υγείας»