Καινοτόμο πρόγραμμα για την καθολική πρόσβαση στην Υγεία

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Building a robust and democratic civic space» (BUILD)

Τα απαράγραπτα δικαιώματα των ασθενών και η καθολική πρόσβαση των πολιτών στην Υγεία είναι έννοιες αδιαπραγμάτευτες, όπως ρητά ορίζει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο. Εντούτοις, σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζουν εμπόδια στην εφαρμογή τους, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται ατελώς ή με λανθασμένο τρόπο.

Σε αυτό το πνεύμα, η Ένωση Ασθενών Ελλάδας και η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Cohesion Network 2gether (Co2gether), παρουσίασαν το νέο καινοτόμο έργο “Δικαιώματα στην Πράξη” σε Συνέντευξη Τύπου, τη Δευτέρα 29 Απριλίου 2024 στο συνεργατικό χώρο του Patients Hub, παρουσία συντακτών υγείας και εκπροσώπων της Κοινωνίας των Πολιτών. Το πρόγραμμα στοχεύει στην προώθηση της ασθενοκεντρικότητας, ενισχύοντας την πρόσβαση στην υγεία και τα δικαιώματα των ασθενών.

Με συνολική διάρκεια δώδεκα μήνες, αντιμετωπίζει τους περιορισμούς που απειλούν την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου για καθολική πρόσβαση στην υγεία, μέσω της ενδυνάμωσης, της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των ασθενών.

Στο καλωσόρισμά της, η Πρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Βάσω Βακουφτσή τόνισε πως από το έργο ενός συλλογικού οργάνου όπως η Ένωση Ασθενών Ελλάδας, δεν μπορεί να απουσιάζει η προάσπιση δικαιωμάτων των χρόνιων ασθενών η οποία αποτελεί ζήτημα δημοκρατίας στην υγεία. Ευχαριστώντας το Ίδρυμα Μποδοσάκη για την εμπιστοσύνη του, η Πρόεδρος μετέφερε την πεποίθησή της πως από το έργο θα απορρεύσουν σημαντικά συμπεράσματα όσον αφορά τη χαρτογράφηση τήρησης των δικαιωμάτων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.

Η Υπεύθυνη Προγραμμάτων Ιδρύματος Μποδοσάκη Βεατρίκη Γιαννόγλου παρουσίασε συνοπτικά το έργο πλαίσιο «Building a robust and democratic civic space» (BUILD). Το έργο περιλαμβάνει ολιστικά προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων για τους Συλλόγους Ασθενών. Ειδικότερα, εσωκλείει εργαστήρια συγγραφής αιτήσεων, σχεδιασμό και παροχή εκπαιδευτικών εργαστηρίων οργανωσιακής ανάπτυξης, θεματικά εργαστήρια για τις αξίες της Ε.Ε., υπηρεσίες επαγγελματικής υποστήριξης, mentoring – executive coaching καθώς και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε νομικά και φορολογικά ζητήματα.

Η Ιδρύτρια Co2gether Μαρία Ζαφειροπούλου, ανέφερε συνοπτικά το έργο της οργάνωσης. Υπογράμμισε ότι με το πρόγραμμα θα επωφεληθούν άτομα σε απομακρυσμένες περιοχές, ομάδες ασθενών σε τοπικό επίπεδο και κλινήρεις ασθενείς που δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα. Κύριος στόχος του έργου αποτελεί η ενδυνάμωση της φωνής όλων των ασθενών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Με τη σειρά του, ο Υπεύθυνος Προγραμμάτων Ένωσης Ασθενών Ελλάδας Δημήτρης Χαμπεσής παρουσίασε συνοπτικά το έργο, το οποίο στοχεύει στην ενδυνάμωση των δικαιωμάτων και της πρόσβασης των ασθενών στην υγεία μέσω μιας σπονδυλωτής, πολυεπίπεδης μεθοδολογίας.

Οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν διαδραστικές ενημερωτικές συναντήσεις με πολίτες, συνεργασίες με δημοτικές και κρατικές αρχές για την κατάρτιση πολιτικών προτάσεων και οργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων για δημόσιους υπαλλήλους και επαγγελματίες υγείας. Περαιτέρω δράσεις περιλαμβάνουν τη συντονισμένη εκπόνηση πολιτικών αναλύσεων και δημοσιεύσεων, χαρτογραφήσεις για την κατανόηση των τρεχουσών δομών υγείας και την οργάνωση συμβουλευτικής επιτροπής για την πιο οργανωμένη προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων των ασθενών.

Ακολούθησαν σύντομες τοποθετήσεις. Η Επιστημονική Συνεργάτιδα Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Αναστασία Χαλκιά, εξήρε το έργο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας και το σκοπό του εν λόγω εγχειρήματος. Στη συνέχεια, παρουσίασε το έργο της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η Επιτροπή λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ της Κοινωνίας των Πολιτών και της Πολιτείας. Ως θεσμικό όργανο τα τελευταία 25 χρόνια, γνωμοδοτεί και συμβουλεύει την Πολιτεία αναφορικά με την τήρηση των δικαιωμάτων στο πεδίο και ως εκ τούτου, η συμβολή της το έργο θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο.

Η Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πατρών Άννα Μαστοράκου, συνεχάρη αρχικά την Ένωση Ασθενών Ελλάδας και την Co2gether για την πρωτοβουλία. Τόνισε πως οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ πρέπει να εφαρμοστούν σε εθνικό και τοπικό επίπεδο με έμφαση στην υγεία, ιδίως όταν στον απόηχο της πανδημίας υπολογίζεται ότι θα έρθουν στο προσκήνιο χρόνιες ασθένειες που απορρέουν από το σύγχρονο τρόπο ζωής, όπως καρκίνοι και παχυσαρκία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι κομβικός, με την Ελλάδα να παρουσιάζει μεγάλες γεωγραφικές ανισοκατανομές ειδικά όσον αφορά τα ζητήματα υγείας. Κλείνοντας, ανέφερε πως η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας δρομολογεί Σχέδιο Δράσης στους 3 Νομούς για τη χαρτογράφηση αναγκών των ασθενών και των υφιστάμενων κενών που υπάρχουν. Ευρύτερος στόχος της Περιφέρειας αποτελεί η συμβολή στην εγγραμματοσύνη υγείας των δικαιωμάτων των ασθενών, σε συνέχεια και της ανησυχητικής αποστασιοποίησης των πολιτών από την επιστήμη που παρατηρείται μετά την πανδημία.

Το έργο “Δικαιώματα στην Πράξη: προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων ασθενών στην Ελλάδα” υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος BUILD, με φορέα υλοποίησης την Ένωση Ασθενών Ελλάδας και εταίρο την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Cohesion Network 2gether.

Το πρόγραμμα «Building a robust and democratic civic space» (BUILD) έχει ως στόχο την προστασία, την προώθηση και την ευρεία αναγνώριση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και αξιών της Ε.Ε., μέσω της στήριξης οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (OKοιΠ) στην Ελλάδα και την Κύπρο και της ενίσχυσης των ικανοτήτων και της βιωσιμότητάς τους. Το BUILD συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του προγράμματος Citizens, Equality, Rights and Values (CERV), το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ Κύπρου με συνολικό ποσό επιχορήγησης €2,9 εκ. Συντονιστής του BUILD είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη (Ελλάδα) σε σύμπραξη με το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ (Κύπρος)».

Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας

Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας είναι το τριτοβάθμιο σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα συλλόγων και ομοσπονδιών ασθενών από ολόκληρη την Ελλάδα και όλο το φάσμα των θεραπευτικών κατηγοριών. Ιδρύθηκε το Μάιο του 2019 με σκοπό την προάσπιση των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών υγείας, τη συμμετοχή τους στη χάραξη και αξιολόγηση των πολιτικών που τους αφορούν και τη συμβολή τους στην προαγωγή ενός βιώσιμου και δίκαιου συστήματος υγείας. Η Ένωση Ασθενών Ελλάδας είναι αναγνωρισμένη δια νόμου συνομιλητής της Πολιτείας για ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές της υγείας.

Η Co2gether

Η Co2gether είναι μία Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που ιδρύθηκε το 2021 στην Πάτρα, με εμβέλεια την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για μία κοινωνία όπου κανείς δεν μένει πίσω. Υποστηρίζει, δικτυώνει δημόσιους φορείς, ΟΚοιΠ, ιδιωτικούς εταίρους, ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, ώστε να παρέχονται υπηρεσίες που επιστρέφουν αξία στους πολίτες. Μέσα από τα μνημόνια συνεργασίας με 7 Δήμους πραγματοποιεί κατ΄ οίκον παρεμβάσεις απομακρυσμένες περιοχές και παρεμβάσεις στην κοινότητα, προσφέρονται συμβουλές (αυτο)φροντίδας, υγιεινής και ασφάλειας στο σπίτι και ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Ακόμη παρέχεται δωρεάν υγειονομικό υλικό σε δομές υγείας και βοηθήματα βάδισης, ενώ μέσα από την Τράπεζα Τροφίμων Δυτικής Ελλάδας που λειτουργεί προσφέρονται σε οικογένειες και τρόφιμα μακράς διάρκειας, απορρυπαντικά κα. – συνολικά 2,5 τόνοι τροφίμων/μήνα. Η διεπιστημονική ομάδα της Co2gether (γεροντολόγος, νομικός με εξειδίκευση στο δίκαιο υγείας, σύμβουλος ΟΤΑ, κοινωνική λειτουργός, σχεδιάστρια υπηρεσιών κοινωνικής καινοτομίας) διαθέτει εμπειρία στον σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής συνοχής με γεωγραφική εμβέλεια κυρίως την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.

Καινοτόμο πρόγραμμα για την καθολική πρόσβαση στην Υγεία

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Building a robust and democratic civic space» (BUILD)

Το πρόγραμμα «Δικαιώματα στην Πράξη», που υλοποιείται από την Ένωση Ασθενών Ελλάδας και την Co2gether, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να προωθήσει την ασθενοκεντρικότητα, ενισχύοντας την πρόσβαση στην υγεία και τα δικαιώματα των ασθενών. 

Το πρόγραμμα διάρκειας δώδεκα μηνών αντιμετωπίζει τους περιορισμούς που απειλούν την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου για καθολική πρόσβαση στην υγεία, μέσω της ενδυνάμωσης, της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των ασθενών.

Μέσω μιας σπονδυλωτής, πολυεπίπεδης μεθοδολογίας, το πρόγραμμα σχεδιάζει διαδραστικές ενημερωτικές συναντήσεις με τους πολίτες, διαβουλεύσεις με δημοτικές και κρατικές αρχές, καθώς και συνεργασίες με υπουργεία για την κατάρτιση προτάσεων και υπομνημάτων πολιτικής. Περιλαμβάνονται επίσης πολιτικές αναλύσεις και δημοσιεύσεις για τη διάδοση των επιτευγμάτων και την προώθηση των δικαιωμάτων στην υγεία.

Ο βασικός στόχος είναι η αύξηση της διαπραγματευτικής ισχύς των ασθενών, ιδίως των πιο ευάλωτων ομάδων, και η ενίσχυση της αντιπροσώπευσής τους στη χάραξη πολιτικών υγείας. 

Με την υλοποίηση αυτών των δράσεων, η Ένωση Ασθενών Ελλάδας και η Co2gether συνεργάζονται για ένα δικαιότερο και πιο προσιτό υγειονομικό σύστημα, υποστηρίζοντας την κοινωνική δικαιοσύνη και τη συμπερίληψη των ασθενών στη συνδιαμόρφωση ενός δικαιότερου και αποτελεσματικότητα συστήματος υγείας.

Στατιστικά, ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία

• Διάρκεια έργου: 12 μήνες

• Αντιμετώπιση αναγκών: Ενίσχυση της πρόσβασης σε υγεία, ενημέρωση και προστασία δικαιωμάτων ευπαθών ομάδων, ανάγκη για αντιπροσωπευτικότερη συμμετοχή των ασθενών στη χάραξη πολιτικών που τους αφορούν.

• Ομάδες στόχος: Ευπαθείς ομάδες ασθενών, ηλικιωμένοι, γυναίκες, μετανάστες και γενικότερα ομάδες με προφίλ ευαλωτότητας, φορείς υγείας.

• Κύριες δράσεις:

• • 40 Κατ’ οίκον παρεμβάσεις.

• • 6 Τοπικά βιωματικά Σεμινάρια Συνηγορίας.

• • 6 focus groups για την ανάδειξη προκλήσεων ευπαθών ομάδων.

• • Διαδικτυακά σεμινάρια για δημόσιους υπαλλήλους και επαγγελματίες υγείας.

• • Συντονισμός και υλοποίηση 10 πολιτικών αναλύσεων και δημοσιεύσεων.

• Πρόσθετες Δράσεις:

• • Χαρτογραφήσεις και αναλύσεις των τρεχουσών δομών λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικών υγείας.

• • Οδηγός Συμμετοχικής Διαδικασίας: Ενσωμάτωση των ΟΚοιΠ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την υγεία, με στόχο τη βελτίωση της δικαιοσύνης και της αποτελεσματικότητας.

  • Προσαρμογή του εξειδικευμένου site greekpatientsrights της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας σε γλώσσες μειονοτήτων.

  • Σχεδιασμός και παραγωγή έντυπου και ψηφιακού υλικού ενημέρωσης και προώθησης των δικαιωμάτων ασθενών.

• Ποσοτικά στοιχεία:

• • Στόχος συμμετοχής εκατοντάδων ασθενών από απομακρυσμένες περιοχές.

• • Διαλέξεις και συναντήσεις εργασίας με περισσότερους από 50 δημόσιους υπαλλήλους και επαγγελματίες υγείας.

• • Συγκρότηση συμβουλευτικής επιτροπής 40 ατόμων, περιλαμβάνοντας εκπροσώπους από ΥΠΕ, Δήμους, Περιφέρειες και ΜΚΟ, για την άσκηση πιο οργανωμένης και τεκμηριωμένης πίεσης για την ενίσχυση της ασθενοκεντρικότητας.