1. Home
  2. Υγεία
  3. Καρκίνος: Γιατί δεν είναι πια «ανίκητος»; Ποιες δυνατότητες παρέχει η χειρουργική θεραπεία
Καρκίνος: Γιατί δεν είναι πια «ανίκητος»; Ποιες δυνατότητες παρέχει η χειρουργική θεραπεία

Καρκίνος: Γιατί δεν είναι πια «ανίκητος»; Ποιες δυνατότητες παρέχει η χειρουργική θεραπεία

0

Η χειρουργική ογκολογία σε συνεργασία με τις άλλες ογκολογικές ειδικότητες έχει καταφέρει να στερήσει από τον καρκίνο το χαρακτηρισμό «ανίκητος».

Πλέον, μπορούμε να μιλάμε για χειρουργική θεραπεία των συμπαγών όγκων και των επιπλοκών που προκαλούν τόσο οι ίδιοι οι όγκοι όσο και οι άλλες θεραπείες τους (ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία).

Οι πρόοδοι που έχουν συντελεστεί στην αναισθησιολογία και στην εντατική θεραπεία σε συνδυασμό με τη μεγάλη εξέλιξη της τεχνολογίας και των υλικών επιτρέπουν τη ριζική εκτομή μεγάλων όγκων από δυσπρόσιτες εντοπίσεις με ελάχιστη επιβάρυνση του οργανισμού, χάρη στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπικές, θωρακοσκοπικές, ρομποτικές κ.ά.). Σήμερα είναι εφικτή η εκτομή ή η καταστροφή μεταστάσεων σε ευγενή όργανα (πνεύμονας, ήπαρ, εγκέφαλος) με ελάχιστα τραυματικές τεχνικές, ακόμα και διαδερμικά, δηλαδή χωρίς εγχείρηση.

Χειρουργική ογκολογία

Κυρίαρχος στόχος της χειρουργικής ογκολογίας είναι η θεραπευτική εκτομή του όγκου με διατήρηση της λειτουργικότητας του οργάνου και με σεβασμό στη σωματική εικόνα και στη λειτουργικότητα του ατόμου.

Τυπικό παράδειγμα της νέας αυτής πρακτικής είναι ο καρκίνος του μαστού, όπου αφαιρείται ο όγκος από το μαστό και οι τυχόν μεταστάσεις στους λεμφαδένες της μασχάλης χωρίς απώλεια του μαστού (μαστεκτομή) ή μεταβολή της εμφάνισής του.

Ο σκοπός, βέβαια, κάθε εγχείρησης μπορεί να ποικίλλει. Μπορεί να γίνει για να εξακριβωθεί αν κάποιος όγκος είναι κακοήθης, για να αφαιρεθεί ένας καρκινικός όγκος ή για να εξακριβωθεί η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων σε άλλα μέρη του σώματος.

Μερικές φορές η εγχείρηση σκοπεύει κυρίως στην αντιμετώπιση μιας απόφραξης, για παράδειγμα, αφαιρείται ένας όγκος που αποφράσσει το χοληδόχο πόρο. 

Αλλες φορές, όταν δεν είναι δυνατό να αφαιρεθεί όλος ο καρκινικός όγκος, ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει όσο το δυνατό περισσότερο (διαδικασία μείωσης του όγκου) για να κάνει τη χημειοθεραπεία ή την ακτινοθεραπεία πιο αποτελεσματική.

Νέες επεμβατικές δυνατότητες

Ογκοι που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αδύνατο να εγχειριστούν, σήμερα με τη χημειοθεραπεία ή την ακτινοθεραπεία μπορούν να ελαττωθούν σε μέγεθος τόσο που να μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά χωρίς να ακρωτηριαστεί ο ασθενής, όπως για παράδειγμα στα σαρκώματα και χωρίς να αλλάξει η σωματική του λειτουργία, όπως π.χ. στον καρκίνο του ορθού, που αντιμετωπίζεται χωρίς να είναι αναγκαία πάντα η κολοστομία.

Σημαντική ώθηση έχει δώσει στη χειρουργική ογκολογία η υιοθέτηση τεχνικών άλλων ειδικοτήτων, όπως της απεικόνισης στη στερεοτακτική χειρουργική όγκων ή άλλων επιστημών στη χρήση ενεργειών (λέιζερ, ραδιοσυχνότητες, κρουστικά κύματα).

Επιτυγχάνεται έτσι η περισσότερο ριζική χειρουργική θεραπεία των όγκων με αύξηση της επιβίωσης των ασθενών και με βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους, ενώ, παράλληλα, είναι και λιγότερο τραυματική.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοβολία είναι άλλη μια επιλογή για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Η ακτινοθεραπεία ή ακτινοβολία αποσκοπεί στη θανάτωση των καρκινικών κυττάρων και τη μείωση του μεγέθους του όγκου.

Προκαλεί καταστροφή των κυττάρων στο πεδίο ακτινοβόλησης μέσω βλάβης του γενετικού υλικού, ώστε να καταστεί αδύνατη η περαιτέρω ανάπτυξη και κυτταρική διαίρεση. Εφαρμόζεται σε περιοχές του σώματος ή εισάγεται στον καρκινικό όγκο με μορφή βελόνων ή χορηγείται εκλεκτικά στο πάσχον όργανο το ραδιενεργό ισότοπο. 

Η συνήθης ακτινοθεραπεία χορηγείται μια φορά την ημέρα και διαρκεί συνολικά 4-8 εβδομάδες. Η ακτινοβολία επηρεάζει μόνο τα καρκινικά κύτταρα που βρίσκονται στην περιοχή του σώματος (πεδίο) που δέχεται την ακτινοβολία.

Σε αρκετές περιπτώσεις η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται για να συρρικνώσει έναν καρκινικό όγκο πριν από την εγχείρηση ή για να καταστρέψει τα εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα μετά την εγχείρηση, σε συνδυασμό με αντικαρκινικά φάρμακα ή μόνη της. 

Η ακτινοθεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε συγκεκριμένους τύπους τοπικών καρκίνων, όπως είναι οι κακοήθεις όγκοι των λεμφαδένων ή των φωνητικών χορδών.

Οπως και με την εγχείρηση, η ακτινοθεραπεία δεν είναι συνήθως θεραπευτική αν τα καρκινικά κύτταρα έχουν εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα ή εκτός του πεδίου της ακτινοβολίας.

Ωστόσο, μπορεί να συνεχιστεί, ακόμα κι αν δεν είναι πιθανή η πλήρης ίαση, για να μειώσει τα σημεία και τα συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος, όπως είναι η πίεση, ο πόνος και η αιμορραγία. Σε γενικές γραμμές η ακτινοβολία προκαλεί λιγότερες σωματικές παραμορφώσεις σε σχέση με τη ριζική εγχείρηση, αλλά μπορεί να έχει έντονες παρενέργειες, όπως ερεθισμό ή σκλήρυνση του δέρματος, δυσκολία στην κατάποση, ξηροστομία, ναυτία, διάρροια, τριχόπτωση και καταβολή.

Η σοβαρότητα και η έκταση αυτών των παρενεργειών εξαρτάται από το μέρος που γίνεται και την ποσότητα της ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται.

Χημειοθεραπεία

Όπως στη νόσο του Hodgkin, στη λευχαιμία και στον καρκίνο των όρχεων, η χημειοθεραπεία μπορεί να πετύχει πλήρη ανάρρωση, ακόμα κι αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί.

Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται πιο συχνά μετά από μια επέμβαση για αφαίρεση του καρκινικού όγκου, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν σημεία ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί (επικουρική χημειοθεραπεία).

Σε μερικούς καρκίνους, ιδιαίτερα του μαστού και του παχέος εντέρου, η επικουρική χημειοθεραπεία έχει δείξει ότι μειώνει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου. 

Μάλιστα, τα άτομα με καρκίνο που υποβάλλονται σε αυτή τη θεραπεία ζουν γενικά περισσότερο σε σχέση με αυτούς που δεν την κάνουν.

Η χημειοθεραπεία μπορεί να γίνει και πριν από μια επέμβαση για να συρρικνώσει τον καρκίνο και να κάνει την επέμβαση πιο εύκολη ή πιο αποτελεσματική.

Πρόκειται για την προεγχειρητική χημειοθεραπεία η οποία χρησιμοποιείται για καρκίνους στο κεφάλι, στο λάρυγγα και στο στήθος. Σε περιπτώσεις που ο καρκίνος δεν μπορεί να θεραπευτεί, η χημειοθεραπεία μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα και να βελτιώσει -σε κάποιο βαθμό- την ποιότητα ζωής (παρηγορητική χημειοθεραπεία).

Παρενέργειες

Ανάλογα με το συγκεκριμένο φάρμακο που χρησιμοποιείται η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει διάφορες παρενέργειες. Αυτές είναι τριχόπτωση, πληγές στο στόμα, δυσκολία στην κατάποση, ξηροστομία, ναυτία, εμετός, διάρροια, αιμορραγία και λοίμωξη. Πιο σπάνια προβλήματα περιλαμβάνουν βλάβη στην καρδιά, στο ήπαρ, στους πνεύμονες, στα νεφρά ή στα νεύρα.

Η βλάβη στα νεύρα προκαλεί συνήθως μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα των χεριών ή των ποδιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι παρενέργειες εξαφανίζονται μόλις ολοκληρωθεί η θεραπεία. Οι ειδικοί εργάζονται για να μειώσουν ή και να απαλείψουν εντελώς τις παρενέργειες.

Ορμονοθεραπεία

Σε περιπτώσεις όπως ο καρκίνος του προστάτη, ο καρκίνος του μαστού ή ο καρκίνος του ενδομητρίου, όπου οι όγκοι χαρακτηρίζονται ως ορμονοευαίσθητοι, έρχεται να βρει πεδίο εφαρμογής -και μάλιστα με εξαιρετικά αποτελέσματα- η ορμονοθεραπεία.

Συνήθως βέβαια συνδυαστικά με τα άλλα είδη αντικαρκινικών θεραπειών. Αυτό που πετυχαίνει η ορμονοθεραπεία είναι ότι αναστέλλει την έκκριση ορμονών ή εμποδίζει τη δράση τους δυσχεραίνοντας έτσι την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.

Η χρήση ορμονοθεραπείας για την αντιμετώπιση του καρκίνου βασίζεται στην παρατήρηση ότι στην επιφάνεια ορισμένων καρκινικών κυττάρων υπάρχουν υποδοχείς συγκεκριμένων ορμονών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη όγκων. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι ορμονοεξαρτώμενοι όγκοι.


 

Διαβάστε και ψηφιακά την έντυπη έκδοση "ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ σήμερα"

Κυκλοφορεί σε πάνω από 2.000 σημεία πανελλαδικά