Λέπρα, μια ασθένεια που δεν έχει εξαφανιστεί στην Ελλάδα
Η λέπρα δεν φαίνεται ότι έχει εξαφανιστεί στην Ελλάδα. Την προηγούμενη χρονιά, εντοπίστηκε ένα κρούσμα στην Πάτρα σε μια 65χρονη που νοσηλεύθηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίο και η οποία είχε εκτεταμένες δερματικές βλάβες. Το 2011 είχαν εντοπιστεί άλλα τέσσερα κρούσματα. Το τελευταίο περιστατικό ανησύχησε το ευρύ κοινό αλλά όχι την ιατρική κοινότητα, καθώς σποραδικά καταγράφονται κρούσματα λέπρας τα οποία αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με αντιβιοτικά. Η λέπρα προκαλεί αναπηρία όταν μολύνει τα νεύρα, το δέρμα και τα μάτια. Σε όλη την ιστορία, όσοι μολύνονταν αποφεύγονταν από τους υπόλοιπους. Πρόκειται για μια χρόνια βακτηριδιακή ασθένεια, η οποία αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρές βλάβες αλλά δεν είναι τόσο μεταδοτική όπως πιστευόταν στο παρελθόν.
Η νόσος του Hansen (γνωστή και ως λέπρα) είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από βραδέως αναπτυσσόμενα βακτήρια που ονομάζονται Mycobacterium leprae. Μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα, το δέρμα, τα μάτια και την επένδυση της μύτης (ρινικός βλεννογόνος). Με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, η ασθένεια μπορεί να θεραπευτεί. Τα άτομα με νόσο του Hansen μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται και να έχουν μια ενεργή ζωή κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία.
Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει για τη λέπρα από ιστορίες της Βίβλου. Αυτές οι ιστορίες μπορούν να βρεθούν στην Παλαιά Διαθήκη και στα Ευαγγέλια, όπου ο Ιησούς συνάντησε και θεράπευσε άτομα που είχαν προσβληθεί από λέπρα. Κάποτε υπήρχε φόβος για τη λέπρα ως μια εξαιρετικά μεταδοτική και καταστροφική ασθένεια, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι δεν εξαπλώνεται τόσο εύκολα και η θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική. Ωστόσο, εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η βλάβη των νεύρων μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία των χεριών και των ποδιών, παράλυση και τύφλωση.
Η μετάδοση
Η λέπρα δεν είναι ιδιαίτερα μεταδοτική ασθένεια. Η περίοδος επώασης (η περίοδος μεταξύ της μόλυνσης και της εμφάνισης συμπτωμάτων) είναι μεγάλη -πέντε χρόνια κατά μέσο όρο, αλλά μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ ενός έτους και 20 ετών. Κατά τη διάρκεια της περιόδου επώασης, ένα μολυσμένο άτομο δεν έχει ορατά σημεία ή συμπτώματα, αλλά μπορεί να είναι ήδη μολυσματικό.
Δεν είναι γνωστό πώς ακριβώς μεταδίδεται η νόσος του Hansen μεταξύ των ανθρώπων. Οι επιστήμονες πιστεύουν επί του παρόντος ότι μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο με λέπρα βήχει ή φτερνίζεται και ένα υγιές άτομο αναπνέει στα σταγονίδια που περιέχουν τα βακτήρια. Απαιτείται παρατεταμένη, στενή επαφή με κάποιον με μη θεραπευμένη λέπρα για πολλούς μήνες για να κολλήσει τη νόσο.
Δεν μπορείτε να πάθετε λέπρα από μια περιστασιακή επαφή με ένα άτομο που έχει τη νόσο του Hansen όπως: χειραψία ή αγκαλιά, καθισμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο στο λεωφορείο ή καθισμένοι μαζί σε ένα γεύμα. Επίσης, η λέπρα δεν μεταδίδεται από τη μητέρα στο αγέννητο μωρό της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και δεν μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Λόγω της αργής ανάπτυξης των βακτηρίων και του μεγάλου χρόνου που χρειάζεται για να εμφανιστούν τα σημάδια και τα συμπτώματα της νόσου, είναι συχνά πολύ δύσκολο να βρεθεί η πηγή μόλυνσης. Στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, ορισμένα αρμαντίλλο είναι φυσικά μολυσμένα με τα βακτήρια της λέπρας και είναι πιθανό να τα μεταδώσουν στους ανθρώπους, ωστόσο, ο κίνδυνος είναι πολύ χαμηλός και οι περισσότεροι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με αρμαντίλλο είναι απίθανο να νοσήσουν.
Μπορεί να διατρέχετε κίνδυνο εάν βρίσκεστε σε παρατεταμένη στενή επαφή με άτομα που δεν έχουν αντιμετωπίσει τη νόσο του Hansen. Εάν δεν έχουν αντιμετωπιστεί, μπορεί να κολλήσετε τα βακτήρια που προκαλούν τη λέπρα. Ωστόσο, από τη στιγμή που οι ασθενείς ξεκινούν τη θεραπεία, δεν είναι πλέον σε θέση να μεταδώσουν τη νόσο.
Η αντιμετώπιση
Η νόσος του Χάνσεν αντιμετωπίζεται με συνδυασμό αντιβιοτικών. Τυπικά, χρησιμοποιούνται 2 ή 3 αντιβιοτικά ταυτόχρονα. Αυτά είναι η δαψόνη με ριφαμπικίνη και η κλοφαζιμίνη προστίθεται για ορισμένους τύπους της νόσου. Πρόκειται για θεραπεία πολλαπλών φαρμάκων. Αυτή η στρατηγική βοηθά στην πρόληψη της ανάπτυξης αντίστασης στα αντιβιοτικά από τα βακτήρια, η οποία διαφορετικά μπορεί να συμβεί λόγω της διάρκειας της θεραπείας. Η θεραπεία διαρκεί συνήθως από ένα έως δύο χρόνια. Η ασθένεια μπορεί να θεραπευτεί εάν η θεραπεία ολοκληρωθεί όπως έχει συνταγογραφηθεί.
Από την εισαγωγή της θεραπείας πολλαπλών φαρμάκων, ο καταγεγραμμένος επιπολασμός της λέπρας μειώθηκε σημαντικά, από από 5 εκατομμύρια περιπτώσεις τη δεκαετία του 1980 σε 133.802 περιπτώσεις το 2021. Ωστόσο, συνέχισαν να εμφανίζονται νέα κρούσματα, υποδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη μετάδοση της λοίμωξης
Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της θεραπείας θα σκοτώσουν τα βακτήρια που προκαλούν τη λέπρα. Όμως, ενώ η θεραπεία μπορεί να θεραπεύσει την ασθένεια και να αποτρέψει την επιδείνωση, δεν αναστρέφει τη νευρική βλάβη ή τη φυσική παραμόρφωση που μπορεί να έχει συμβεί πριν από τη διάγνωση. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό η νόσος να διαγνωστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα, πριν εμφανιστεί οποιαδήποτε μόνιμη βλάβη των νεύρων.
Πηγή: Έντυπο «Περί Υγείας»