Ο πόνος και η φλεγμονή συνδέονται στενά, ενώ τα περισσότερα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) – όπως η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη – δρουν αναστέλλοντας την παραγωγή προσταγλανδινών, μειώνοντας και τα δύο.
Η φλεγμονή αποτελεί ταυτόχρονα μια φυσιολογική και ωφέλιμη διαδικασία, απαραίτητη για την επιδιόρθωση των ιστών και την ανάρρωση. Η μακροχρόνια χρήση ΜΣΑΦ, όμως, συνοδεύεται από κινδύνους, όπως βλάβες στο γαστρεντερικό, αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας και επιπλοκές σε καρδιά, νεφρά και ήπαρ.
Για τον λόγο αυτό, η δυνατότητα αποκλεισμού μόνο του πόνου χωρίς να επηρεάζεται η φλεγμονή θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά βήματα στην έρευνα της αναλγητικής θεραπείας.
Νέα ανακάλυψη ανοίγει τον δρόμο για πιο στοχευμένα φάρμακα
Ερευνητές από το Κέντρο Έρευνας Πόνου του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης εντόπισαν τον υποδοχέα που ευθύνεται για την πρόκληση πόνου από τις προσταγλανδίνες –τις ορμόνες που στοχεύουν τα κοινά αναλγητικά– χωρίς να εμπλέκεται στη φλεγμονή.
Η ανακάλυψη μπορεί να οδηγήσει σε νέα, πιο στοχευμένα φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου με λιγότερες παρενέργειες.
Ο ρόλος της προσταγλανδίνης PGE2 και του υποδοχέα EP2
Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στην προσταγλανδίνη E2 (PGE2), βασική ουσία που εμπλέκεται στον φλεγμονώδη πόνο μέσω τεσσάρων διαφορετικών υποδοχέων (EP1–EP4). Προηγούμενες μελέτες είχαν αναδείξει τον υποδοχέα EP4 ως σημαντικό, αλλά η νέα έρευνα δείχνει ότι ο υποδοχέας EP2 παίζει καθοριστικό ρόλο.
Σε πειράματα με ποντίκια, η αναστολή του υποδοχέα EP2 στα κύτταρα Schwann – κύτταρα του περιφερικού νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τον πόνο – εξάλειψε την απόκριση πόνου χωρίς να επηρεάσει τη φλεγμονή. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι η ενεργοποίηση του EP2 προκαλεί σήματα πόνου μέσω μηχανισμού ανεξάρτητου από τη φλεγμονώδη απόκριση.
Προοπτικές για νέες θεραπείες
Η στοχευμένη αναστολή του υποδοχέα EP2 μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων αναλγητικών που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τον πόνο χωρίς τους κινδύνους των ΜΣΑΦ. Τέτοια φάρμακα θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα σε χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η αρθρίτιδα ή η ημικρανία, όπου απαιτείται μακροχρόνια αναλγητική αγωγή.
Οι επιστήμονες μελετούν τώρα τρόπους χορήγησης φαρμάκων που στοχεύουν τον EP2, είτε συστηματικά είτε τοπικά (π.χ. σε αρθρώσεις), με στόχο μέγιστη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.
Η αναγνώριση του υποδοχέα EP2 ως βασικού μεσολαβητή πόνου αποτελεί σημαντική πρόοδο στη φαρμακολογία του πόνου. Η ανάπτυξη φαρμάκων που στοχεύουν αποκλειστικά αυτόν τον υποδοχέα μπορεί να προσφέρει πιο ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες, ενώ η φυσική φλεγμονώδης απόκριση παραμένει ανεπηρέαστη.
