Μελέτη αποκαλύπτει: Πώς χωρίζουν οι Έλληνες και τι λέει αυτό για την ψυχική υγεία

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Personality and Individual Differences επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα: Με ποιον τρόπο επιλέγουν να λήξουν μια σχέση οι Έλληνες;

«Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν το τέλος της σχέσης που συνέβη είτε με δική τους πρωτοβουλία, είτε με πρωτοβουλία του συντρόφου τους με οδυνηρό τρόπο. Αλλά δεν έχουν όλοι τις ίδιες αντιδράσεις. Προσπάθησα να μάθω πώς το κάνουν οι άνθρωποι στην πράξη, κάτι που η παρούσα έρευνα είχε ως στόχο να διερευνήσει», εξηγεί ο Μενέλαος Αποστόλου, καθηγητής Εξελικτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και συγγραφέας της μελέτης.

Τα ευρήματα δείχνουν πως οι άνθρωποι χρησιμοποιούν κυρίως τρεις βασικές στρατηγικές για να τερματίσουν μια σχέση, οι οποίες συνοδεύονται από συνολικά 45 διαφορετικές συμπεριφορές. Η πιο συνηθισμένη μέθοδος είναι αυτή που βασίζεται στον διάλογο και την ευγένεια — μια ήπια προσέγγιση με καθαρές εξηγήσεις και προσπάθεια για πολιτισμένο αποχαιρετισμό.

Ωστόσο, δεν ακολουθούν όλοι αυτή την οδό. Μια μικρότερη ομάδα ατόμων επιλέγει πιο απότομους τρόπους: εξαφανίζονται χωρίς εξηγήσεις, αποφεύγουν τη συζήτηση ή ακόμη και αναθέτουν σε τρίτους να μεταφέρουν το μήνυμα.

Στο επίκεντρο της μελέτης τέθηκε και ο ρόλος της προσωπικότητας. Για παράδειγμα, τα ευγενικά άτομα έτειναν να επιλέγουν πιο ήπιες στρατηγικές, ενώ άνθρωποι με έντονα «σκοτεινά» χαρακτηριστικά —όπως ο ναρκισσισμός και η ψυχοπάθεια— συχνά προσέγγιζαν τον χωρισμό με περισσότερο εγωκεντρικές και επιθετικές τακτικές. Οι συμμετέχοντες με υψηλό σκορ σε ψυχοπαθητικές τάσεις, χαρακτηριστικό που συνδέεται με παρορμητικότητα και έλλειψη ενσυναίσθησης, παρουσίασαν αυξημένη πιθανότητα να ρίχνουν το φταίξιμο στον σύντροφό τους.

Η ερευνητική διαδικασία περιλάμβανε δύο φάσεις. Στην πρώτη, 228 άτομα κλήθηκαν να περιγράψουν πώς θα έβαζαν τέλος σε μια δυστυχισμένη σχέση. Οι απαντήσεις ανέδειξαν 45 διακριτούς τρόπους χωρισμού. Στη δεύτερη φάση, 392 άτομα κλήθηκαν να αξιολογήσουν την πιθανότητα να χρησιμοποιήσουν κάθε μία από αυτές τις μεθόδους, ενώ παράλληλα συμπλήρωσαν ψυχομετρικά ερωτηματολόγια για την προσωπικότητά τους.

Από την ανάλυση των δεδομένων αναδείχθηκαν τρεις βασικές στρατηγικές:

• Η προσέγγιση του ανοιχτού διαλόγου: Τη συγκεκριμένη μέθοδο προτίμησε το 86% των συμμετεχόντων. Περιλαμβάνει εξηγήσεις, ανάληψη ευθύνης και προσπάθεια να φανεί πως ο χωρισμός μπορεί να είναι ωφέλιμος για όλους.

• Η στρατηγική του “δοκιμαστικού διαλείμματος”: Περίπου το 24% δήλωσε πως θα επέλεγε προσωρινό χωρισμό, δίνοντας χρόνο και στους δύο να αναλογιστούν το μέλλον της σχέσης.

• Η τακτική της απομάκρυνσης: Το 16% προτίμησε να αποσυρθεί αθόρυβα, χωρίς αντιπαράθεση, μέχρι η σχέση να σβήσει χωρίς τυπική λήξη.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι περισσότεροι άνθρωποι —ανεξάρτητα από φύλο, ηλικία ή προσωπικότητα— φαίνεται να ακολουθούν προβλέψιμα μοτίβα στον τρόπο που λήγουν τις σχέσεις τους.

«Περίμενα να βρω πιο έντονες διαφορές ως προς το φύλο, την ηλικία και την προσωπικότητα στην προθυμία των ανθρώπων να χρησιμοποιήσουν καθεμία από τις στρατηγικές που προσδιορίστηκαν, αλλά αυτές οι διαφορές ήταν πολύ μικρές ή ανύπαρκτες», σημειώνει ο Δρ Αποστόλου και προσθέτει: «Ο τελικός μου στόχος είναι να κατανοήσω πώς λειτουργούν οι στενές σχέσεις… Ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να κατανοήσουμε τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των συντρόφων, και η παρούσα έρευνα εμπίπτει σε αυτόν τον στόχο».