Clawback και ποιοτικό rebate: Μηχανισμοί που εξαντλούν τις ιδιωτικές κλινικές
Η Βανέσα Δεληχρήστου, Πρόεδρος Συνδέσμου Ιδιωτικών Κλινικών Ελλάδος (ΣΙΚΕ) και MSc Management Υπηρεσιών Υγείας, αναλύει τον επίμαχο μηχανισμό του clawback.
Σε μια περίοδο όπου το ελληνικό σύστημα υγείας δέχεται τεράστιες πιέσεις λόγω της πανδημίας και χρόνιων προβλημάτων, η ανάγκη για σταθερότητα και συνεργασία γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Η υγεία δεν είναι πολυτέλεια, αλλά θεμέλιο κοινωνικής συνοχής και αξιοπρέπειας.
Παρόλα αυτά, το κράτος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την υγεία με αριθμητική λογική, σαν μια γραμμή σε πίνακα Excel, προωθώντας κυρίως μέτρα τιμωρητικού χαρακτήρα και όχι πολιτικές στήριξης. Αυτή η προσέγγιση επιβαρύνει ιδιαίτερα όσους εργάζονται καθημερινά για την παροχή φροντίδας.
Τα μέτρα clawback και rebate, αντί να αποτελούν κίνητρα για βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας στις ιδιωτικές κλινικές, συχνά αποβαίνουν καταστροφικά για τους επαγγελματίες που στηρίζουν το σύστημα υγείας. Όσο η πολιτική υγείας βασίζεται σε αυτόματους μηχανισμούς και όχι σε συνεργατικές στρατηγικές, τα προβλήματα δεν λύνονται αλλά απλώς παρατείνουν την κρίση.
Οι μικρές και μεσαίες ιδιωτικές κλινικές διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, καλύπτοντας κενά που το δημόσιο σύστημα δεν μπορεί να καλύψει. Ως ΣΙΚΕ, δεν ζητούμε προνόμια αλλά αναγνώριση του ρόλου μας και ουσιαστική συμμετοχή στον σχεδιασμό της πολιτικής υγείας, αντί να επιβαρυνόμαστε με αδικαιολόγητα οικονομικά βάρη.
Η εφαρμογή των μέτρων clawback και ποιοτικού rebate σήμερα γίνεται χωρίς διακρίσεις και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές συνθήκες κάθε μονάδας. Οι έλεγχοι του ΕΟΠΥΥ είναι αποσπασματικοί και εκ των υστέρων, χωρίς εργαλεία πρόβλεψης και χωρίς στρατηγική εξορθολογισμού της ζήτησης. Το αποτέλεσμα είναι η ισοπεδωτική επιβολή ποινών, χωρίς αιτιολόγηση.
Οι ιδιωτικές κλινικές καλούνται να πληρώσουν για έναν προϋπολογισμό που δεν σχεδίασαν και δεν ενημερώθηκαν. Το clawback λειτουργεί ως άλλοθι του συστήματος για να κρύβει τις δικές του αδυναμίες. Για να ενισχυθεί η ποιότητα και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο σύστημα, απαιτείται αλλαγή φιλοσοφίας, ευελιξία και διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων.
Προτείνεται η αύξηση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ, η θέσπιση προσαρμοσμένων ποιοτικών κριτηρίων με έμφαση στη φροντίδα και την ασφάλεια, διαφάνεια και προειδοποίηση στους μηχανισμούς clawback, διαβούλευση με όλους τους παρόχους πριν από νέα μέτρα, καθώς και διακριτοί προϋπολογισμοί με βάση τις λειτουργικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), όπου το clawback προστέθηκε φέτος, επηρεάζοντας σοβαρά την επιβίωση αυτών των μονάδων που λειτουργούν με αυστηρά κριτήρια και σημαντική προσφορά, ειδικά κατά την πανδημία.
Η ένταξη ποιοτικών κριτηρίων στις συμβάσεις είναι σωστή κατεύθυνση, αλλά η εφαρμογή τους χωρίς διάλογο και υποστήριξη, με έμφαση σε ποσοτικά στοιχεία, οδηγεί στον αποκλεισμό μικρών και μεσαίων κλινικών, κυρίως στην περιφέρεια. Το ποιοτικό rebate πρέπει να αποτελεί κίνητρο βελτίωσης, όχι ποινή.
Οι μικρές και μεσαίες κλινικές ζητούν να συνεχίσουν να προσφέρουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, να επενδύουν στην κοινωνία και να στηρίζουν το ΕΣΥ, όπως έκαναν στην πανδημία και συνεχίζουν καθημερινά. Το clawback και το rebate, όπως εφαρμόζονται σήμερα, απειλούν την παρουσία τους στο σύστημα υγείας.
Ήρθε η ώρα να αλλάξει η πολιτική υγείας ώστε να συμπεριλάβει και τις μικρότερες κλινικές, ειδικά στην περιφέρεια, χωρίς διακρίσεις και υπερβολικές επιβαρύνσεις. Η χώρα χρειάζεται έναν βιώσιμο και σοβαρό ιδιωτικό τομέα υγείας, που να λειτουργεί συνεργατικά με το δημόσιο σύστημα. Το clawback πρέπει να μείνει στο παρελθόν, γιατί όταν δεν υπάρχει πολιτική, την πληρώνουν αυτοί που πραγματικά προσφέρουν στην κοινωνία και όχι οι λεηλάτες του δημόσιου χρήματος.
Πηγή: HealthReport