«Άλμα Ζωής»: Πολυτομεακές εξειδικευμένες μονάδες μαστού και αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου
Γράφει η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Πρόεδρος ΔΣ Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής»
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στην Ελλάδα, για το έτος 2022, οι νέες διαγνώσεις καρκίνου του μαστού εκτιμάται ότι ανέρχονται σε 9087 εκ των οποίων 8987 αφορούν γυναίκες και 100 άνδρες, ενώ το ίδιο διάστημα οι θάνατοι από τη νόσο ανέρχονται σε 2454 (WHO, 2024).
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», γνωρίζοντας αυτά τα σημαντικά δεδομένα, τις υπάρχουσες συνθήκες περίθαλψης και φροντίδας στη χώρας μας, αλλά και τις ανάγκες των ασθενών, θεωρεί ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η μεγάλη έλλειψη των Κέντρων Μαστού Ολοκληρωμένης Φροντίδας στη χώρα μας με στόχο την ολιστική διαχείριση της ασθένειας.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση της νόσου, όμως ο καρκίνος του μαστού είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη ασθένεια και, πλην της έγκαιρης ανίχνευσης, βασικοί πυλώνες για την αύξηση της επιβίωσης, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών με καρκίνο μαστού και τη μείωση των θανάτων από τη νόσο είναι η έγκαιρη διάγνωση, η ανεμπόδιστη πρόσβαση στην προβλεπόμενη θεραπεία και η παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας σε όλη την πορεία της νόσου, όπως και στην παρακολούθηση μετά από αυτή (survivorship).
Στη χώρα μας, όμως, ο κατακερματισμός των προσφερόμενων υπηρεσιών σηματοδοτεί, για κάθε γυναίκα με κάποιο ύποπτο εύρημα στον μαστό, την έναρξη μιας περίπλοκης πλοήγησης στο σύστημα υγείας, σε μια περίοδο ιδιαίτερα επιβαρυμένη, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά.
Οι δυσκολίες ξεκινούν, ήδη, από την ανεύρεση του/της γιατρού που χρειάζεται να έχει την απαραίτητη εξειδίκευση στις παθήσεις του μαστού, μια πληροφορία την οποία δεν γνωρίζουν πάντα οι γυναίκες, ενώ η εύρεση ραντεβού μαζί του αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση όταν αναφερόμαστε στα Δημόσια Νοσοκομεία, με αποτέλεσμα να χάνετε πολύτιμος και ίσως καθοριστικός χρόνος για την υγεία τους.
Έπειτα από μια πιθανή χειρουργική επέμβαση σε δημόσιες δομές, τις περισσότερες φορές μένουν μετέωρες, μη γνωρίζοντας τα επόμενα βήματά τους. Η διασύνδεση με τους ογκολόγους ή/και τους ακτινοθεραπευτές δεν ακολουθεί προτυποποιημένες διαδικασίες, έχοντας ως επακόλουθο να επιβαρύνονται οι ίδιες και οι οικογένειές τους με την αναζήτηση των απαραίτητων γιατρών άλλης ειδικότητας και φυσικά νέων διαθέσιμων ραντεβού.
Επιπλέον, η δυνατότητα άμεσης αποκατάστασης του μαστού σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή σε πολλά Δημόσια Νοσοκομεία είναι δυσεύρετη ή ακόμα και ανύπαρκτη, με αποτέλεσμα να υφίστανται τις παρενέργειες ενός δεύτερου χειρουργείου αποκατάστασης που, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Η γενετική συμβουλευτική, η διατήρηση γονιμότητας και η ψυχοκοινωνική υποστήριξη αποτελούν σημαντικές υπηρεσίες προς τη γυναίκα που διαγιγνώσκεται με καρκίνο μαστού που συνήθως δεν παρέχονται στις δημόσιες δομές υγείας.
Μετά την ολοκλήρωση των θεραπειών οι γυναίκες με καρκίνο μαστού μεταβαίνουν σε μία, επίσης, δύσκολη περίοδο της ζωής τους. Ενώ προσπαθούν να επανέλθουν στην καθημερινότητα τους και να επανενταχθούν κοινωνικά και επαγγελματικά, βιώνουν πλήθος παρενεργειών που συνδέονται με τις θεραπείες τους. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα επιπλέον επιβάρυνση καθώς χρειάζεται να ανατρέχουν σε διάφορες ιατρικές ειδικότητες, αναζητώντας λύσεις και απαντήσεις σε πλήθος μη εύκολα διαχειρίσιμων θεμάτων.
Τέλος, στην περίπτωση της μεταστατικής νόσου, η αναζήτηση της απαραίτητης ανακουφιστικής φροντίδας και των ιατρείων πόνου γίνεται συνήθως και πάλι από τις ίδιες τις ασθενείς ή/και το οικογενειακό τους περιβάλλον, εφόσον φυσικά γνωρίζουν την ύπαρξή τους και τα πιθανά οφέλη.
Γίνεται, συνεπώς, αντιληπτό πως αυτός ο κατακερματισμός των υπηρεσιών υγείας, που σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού, αυξάνει τη σωματική και ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών και των οικογενειών τους και επηρεάζει άμεσα την πορεία της νόσου και κατ’ επέκταση το προσδόκιμο ζωής.
Πολλά από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω θα μπορούσαν να προληφθούν και να αποφευχθούν εάν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας υπήρχαν Κέντρα Μαστού Ολοκληρωμένης Φροντίδας (ΚΜΟΦ).
Τα Κέντρα Μαστού Ολοκληρωμένης Φροντίδας σύμφωνα με μελέτες, αποτελούν το κλειδί στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού και συνδέονται με βελτιωμένη επιβίωση, ανεξάρτητα από το στάδιο της νόσου.
Διαθέτουν διεπιστημονική, εξειδικευμένη στον καρκίνο του μαστού ομάδα ιατρών και παρέχουν σε κάθε γυναίκα ποιοτική φροντίδα υγείας σε όλα τα στάδια της νόσου: από το πρώιμο στάδιο που ανιχνεύονται με την προληπτική μαστογραφία μέχρι τον προχωρημένο καρκίνο μαστού, με στόχο πάντα την αύξηση της επιβίωσης, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών και τη μείωση της θνησιμότητας από την ασθένεια.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δήλωσή του για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις 5 Μαΐου 2010, κάλεσε τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν πολυτομεακές εξειδικευμένες μονάδες μαστού, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έως το έτος 2016, και την Επιτροπή να υποβάλλει ανά διετία σχετική έκθεση προόδου.
Στη χώρα μας, δυστυχώς, μέχρι και σήμερα δεν έχει γίνει καμία ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση παρότι γνωρίζουμε ότι τα περιστατικά καρκίνου του μαστού ακολουθούν αυξητική πορεία και τα ποσοστά θνησιμότητας παραμένουν υψηλά.
Για αυτόν τον λόγο συνεχίζουμε σταθερά να διεκδικούμε τη δημιουργία τους και να ενημερώνουμε για την αναγκαιότητα και τα οφέλη τους όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με βασικό μας στόχο έναν κόσμο χωρίς θανάτους από καρκίνο του μαστού.