Γιατί τα Λαμπραντόρ αγαπούν τόσο πολύ το φαγητό;

Όσοι έχουν Λαμπραντόρ ξέρουν καλά ότι αυτή η φυλή έχει ιδιαίτερη αδυναμία στο φαγητό. Παράλληλα, τα Λαμπραντόρ εμφανίζουν πιο συχνά παχυσαρκία σε σύγκριση με άλλες ράτσες. Τώρα, νέα έρευνα δείχνει πως ίσως υπάρχει βιολογική εξήγηση γι’ αυτό.

Μια γονιδιακή τροποποίηση πίσω από την «όρεξη»

Η παχυσαρκία επηρεάζει το 34–59% των σκύλων στις ανεπτυγμένες χώρες, μειώνοντας το προσδόκιμο ζωής τους και αυξάνοντας τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας παρόμοια με εκείνα που παρατηρούνται και στην ανθρώπινη παχυσαρκία.

Όπως και στους ανθρώπους, η παχυσαρκία στα κατοικίδια συχνά αποδίδεται στη μειωμένη άσκηση και στην εύκολη πρόσβαση σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες. Ωστόσο, ακόμη και όταν οι ιδιοκτήτες ελέγχουν προσεκτικά τη διατροφή και την άσκηση των σκύλων τους, ορισμένες ράτσες τείνουν να παίρνουν βάρος πιο εύκολα – ένδειξη ότι οι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο.

Με βάση αυτή την υπόθεση, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Eleanor Raffan, κτηνίατρο και γενετίστρια στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, ξεκίνησε να διερευνήσει την αιτία πίσω από αυτήν την τάση στα Λαμπραντόρ.

Η Raffan, η οποία έχει προηγουμένως μελετήσει την παχυσαρκία στους ανθρώπους, ανέλυσε μια ομάδα από 15 παχύσαρκα και 18 αδύνατα Λαμπραντόρ retriever, εστιάζοντας σε τρία γονίδια που σχετίζονται με την παχυσαρκία στους ανθρώπους.

Η έλλειψη κορεσμού οδηγεί σε υπερφαγία

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια τροποποίηση στο γονίδιο POMC. Τα περισσότερα από τα παχύσαρκα Λαμπραντόρ είχαν μια μεταλλαγμένη εκδοχή του γονιδίου, με ένα «μπερδεμένο» τμήμα στο τελικό του άκρο.

Οι ερευνητές θεωρούν πως αυτή η μετάλλαξη εμποδίζει την παραγωγή δύο σημαντικών ουσιών που σχετίζονται με τον κορεσμό μετά το φαγητό: τα νευροπεπτίδια β-ΜSH και β-ενδορφίνη. Αυτό σημαίνει ότι τα Λαμπραντόρ και οι flat-coat retriever (στενοί συγγενείς τους) δυσκολεύονται να «κλείσουν» την αίσθηση της πείνας.

Γρήγορα δεδομένα για την παχυσαρκία στους σκύλους:

• Ένας σκύλος θεωρείται υπέρβαρος αν ζυγίζει 15% πάνω από το ιδανικό βάρος και παχύσαρκος αν ξεπερνά το 30%.
• Εκτός από τα Λαμπραντόρ, και ορισμένες ράτσες τεριέ και σπάνιελ είναι πιο επιρρεπείς στην παχυσαρκία.
• Η υπερβολική αύξηση βάρους αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο και ορθοπεδικά προβλήματα στους σκύλους.

Ο Stephen O’Rahilly, ένας από τους βασικούς συγγραφείς της μελέτης, επισημαίνει ότι ένας μικρός αριθμός ανθρώπων με παχυσαρκία φέρει παρόμοια απώλεια τμήματος του γονιδίου POMC.

Η συγκεκριμένη γονιδιακή διαγραφή φαίνεται να είναι χαρακτηριστική των Λαμπραντόρ και των flat-coat retrievers, και σχετίζεται με αυξημένη «τροφοκινητική» συμπεριφορά – δηλαδή, μεγαλύτερη παρόρμηση για φαγητό.

Η συσχέτιση με τη συμπεριφορά

Σε μια μεγαλύτερη μελέτη με 310 Λαμπραντόρ, η ομάδα βρήκε ότι η συγκεκριμένη γονιδιακή τροποποίηση σχετίζεται με συγκεκριμένες συμπεριφορές:

• Συχνότερη επαιτεία για φαγητό
• Μεγαλύτερη προσήλωση στα γεύματα
• Αυξημένη τάση να ψάχνουν για αποφάγια

Αξιοσημείωτο είναι ότι όχι όλα τα Λαμπραντόρ με τη μετάλλαξη ήταν παχύσαρκα, και αντίστροφα, ορισμένα παχύσαρκα Λαμπραντόρ δεν έφεραν τη γονιδιακή τροποποίηση. Ωστόσο, κατά μέσο όρο, οι σκύλοι με τη διαγραφή ζύγιζαν περίπου 2 κιλά περισσότερο από εκείνους χωρίς αυτή.

Δείγματα από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν ότι περίπου 23% των Λαμπραντόρ φέρουν τη γονιδιακή διαγραφή. Από τις 38 άλλες ράτσες που εξετάστηκαν, μόνο οι flat-coat retrievers παρουσίαζαν την ίδια τροποποίηση, με παρόμοιο αντίκτυπο στο βάρος και τη συμπεριφορά τους.

Η Raffan αποκαλεί αυτή την παρατήρηση «μια βαθιά ριζωμένη βιολογική αιτία» για τη λατρεία των σκύλων αυτών προς το φαγητό. Παρόλα αυτά, η ομάδα παρατήρησε και σκύλους χωρίς τη μετάλλαξη που ήταν εξίσου παθιασμένοι με το φαγητό.

Βοηθοί με… πείνα για μάθηση

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι 76% των Λαμπραντόρ που εκπαιδεύονται ως σκύλοι βοήθειας φέρουν τη συγκεκριμένη γονιδιακή διαγραφή. Οι ερευνητές εικάζουν πως η έμφυτη τάση για φαγητό ίσως κάνει αυτά τα σκυλιά πιο πρόθυμα να εκπαιδευτούν με ανταμοιβές βασισμένες σε τροφή, κάτι που είναι κοινό σε προγράμματα εκπαίδευσης βοηθητικών σκύλων.

Εάν στο μέλλον αποδειχθεί ότι τα κουτάβια με τη μετάλλαξη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποφοιτήσουν από τέτοια προγράμματα, τότε το συγκεκριμένο γονίδιο θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως «βιολογικός δείκτης» εκπαιδευσιμότητας.

Τι σημαίνει αυτό για τους ιδιοκτήτες Λαμπραντόρ;

«Η συμπεριφορά των σκύλων με αυτή τη μετάλλαξη είναι διαφορετική. Μπορείς να κρατήσεις έναν τέτοιο σκύλο αδύνατο, αλλά πρέπει να είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός. Πρέπει να είσαι αυστηρός με τις μερίδες και να αντέχεις το βλέμμα των μεγάλων καστανών ματιών που ζητούν φαγητό»,
εξηγεί η Eleanor Raffan.

«Αν καταφέρνεις να διατηρείς έναν τόσο παθιασμένο με το φαγητό Λαμπραντόρ σε υγιές βάρος, αξίζει να συγχαρείς τον εαυτό σου. Είναι πολύ πιο δύσκολο σε σχέση με άλλες ράτσες».

Η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που περιγράφει ένα γονίδιο συσχετισμένο με την παχυσαρκία στους σκύλους και ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για μελλοντικές θεραπείες – τόσο για τα κατοικίδια όσο και για τους ανθρώπους.

Ο καθηγητής O’Rahilly σημειώνει:

«Η περαιτέρω μελέτη αυτών των παχύσαρκων Λαμπραντόρ μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στην ευημερία των ζώων, αλλά και να προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για την ανθρώπινη υγεία.»