Η κλιματική κρίση «πνίγει» τον ύπνο: Σύνδεση θερμοκρασίας με υπνική άπνοια δείχνει νέα μελέτη

Μια νέα επιστημονική έρευνα από το Πανεπιστήμιο Φλίντερς στην Αυστραλία, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications, φωτίζει τη σύνδεση ανάμεσα στην κλιματική αλλαγή και την ανθρώπινη υγεία, επισημαίνοντας ότι η άνοδος της θερμοκρασίας αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η νόσος αναμένεται να έχει διπλάσιο κοινωνικό και υγειονομικό βάρος στις περισσότερες χώρες μέσα στα επόμενα 75 χρόνια, με βάση τα πιο πιθανά σενάρια της κλιματικής εξέλιξης.

Η υπνική άπνοια, η οποία διακόπτει την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου, αφορά σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως και έχει ήδη συνδεθεί με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία όπως άνοια, Πάρκινσον, υπέρταση, καρδιοπάθειες, άγχος, κατάθλιψη και αυξημένη θνησιμότητα.

Η μελέτη βασίστηκε στην ανάλυση δεδομένων ύπνου από περισσότερα από 116.000 άτομα διεθνώς, μέσω αισθητήρα τοποθετημένου κάτω από το στρώμα, καταγράφοντας πληροφορίες για περίπου 500 νύχτες ανά συμμετέχοντα.

Ακολούθως, τα δεδομένα αυτά συγκρίθηκαν με στοιχεία 24ωρης θερμοκρασίας που προέκυψαν από προηγμένα κλιματικά μοντέλα, ενώ οι επιστήμονες αξιοποίησαν και δείκτες υγειονομικής επιβάρυνσης όπως τα Disability Adjusted Life Years (DALYs) για να εκτιμήσουν την κοινωνική επίπτωση της αυξημένης νόσου.

Όπως διαπιστώθηκε, οι υψηλότερες θερμοκρασίες συνδέονται με 45% αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης υπνικής άπνοιας κατά τη διάρκεια μιας νύχτας. Μάλιστα, οι επιπτώσεις αυτές ήταν εντονότερες στις ευρωπαϊκές χώρες, όπου η χρήση κλιματισμού είναι περιορισμένη σε σύγκριση με την Αυστραλία και τις ΗΠΑ.

Η μελέτη κατέγραψε πως μόνο για το 2023, λόγω της παγκόσμιας υπερθέρμανσης, υπολογίζεται ότι χάθηκαν περίπου 800.000 έτη υγιούς ζωής σε 29 χώρες — αριθμός συγκρίσιμος με την επιβάρυνση από τη νόσο του Πάρκινσον ή χρόνιες νεφροπάθειες.

Παράλληλα, το εκτιμώμενο οικονομικό κόστος έφτασε τα 98 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, εκ των οποίων τα 68 δισ. προέρχονται από την απώλεια ευεξίας και τα 30 δισ. από μειωμένη παραγωγικότητα στον χώρο εργασίας.

Ο ανώτερος επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης, καθηγητής Ντάνι Έκερτ, σημειώνει ότι τα αποτελέσματα ενδέχεται να υποεκτιμούν την πραγματική επιβάρυνση, καθώς «η μελέτη ήταν προσανατολισμένη σε χώρες και άτομα με υψηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, πιθανότατα με πρόσβαση σε πιο ευνοϊκά περιβάλλοντα ύπνου και κλιματισμό».

Ο επικεφαλής συγγραφέας, Μπαστιέν Λεσά, ειδικός σε θέματα ύπνου, υπογραμμίζει ότι «εκπλαγήκαμε από το μέγεθος της συσχέτισης μεταξύ της θερμοκρασίας περιβάλλοντος και της σοβαρότητας της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας», ενώ προσθέτει πως πρόκειται για την πρώτη μελέτη παγκοσμίως που καταγράφει την επιρροή της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην αναπνοή κατά τον ύπνο και τη συνολική ευημερία.

Τέλος, οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προβλέποντας ότι χωρίς επείγουσα πολιτική δράση, η υπνική άπνοια θα καταστεί πιο συχνή και πιο σοβαρή έως το 2100, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τα ήδη πιεσμένα συστήματα υγείας.