1. Home
  2. Διατροφή
  3. Η Κοιλιοκάκη και οι Μύθοι που Πλανώνται γύρω από την Ασθένεια – η Αλήθεια που Πρέπει να Γνωρίζετε
Η Κοιλιοκάκη και οι Μύθοι που Πλανώνται γύρω από την Ασθένεια – η Αλήθεια που Πρέπει να Γνωρίζετε

Η Κοιλιοκάκη και οι Μύθοι που Πλανώνται γύρω από την Ασθένεια – η Αλήθεια που Πρέπει να Γνωρίζετε

0

Ένας ειδικός ρίχνει φως στις κοινές παρανοήσεις για αυτήν την γενετική αυτοάνοση ασθένεια που προκαλείται από τη γλουτένη.


Η κοιλιοκάκη είναι μια
πεπτική και ανοσολογική διαταραχή που μπορεί να εμποδίσει το σώμα να απορροφήσει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. «Η αντίληψη και η ενημέρωσή μας για την κοιλιοκάκη έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν ακόμη πτυχές που παραμένουν κακώς κατανοητές», λέει ο Δρ. Ciaran Kelly, ιατρικός διευθυντής του Κέντρου Κοιλιοκάκης στο Beth Israel Deaconess Medical Center και καθηγητής ιατρικής στη Σχολή Ιατρικής του Χάρβαρντ.
Ίσως να μην είναι έκπληξη ότι οι παρανοήσεις είναι ευρέως διαδεδομένες στο κοινό.

Παράδειγμα;

Πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι όλοι όσοι έχουν κοιλιοκάκη πλήττονται από κοιλιακό άλγος, φούσκωμα ή διάρροια. Αλλά στην πραγματικότητα, πολλοί ενήλικες που διαγιγνώσκονται πρόσφατα με αυτή την κληρονομική ευαισθησία στη γλουτένη δεν έχουν αυτά τα συμπτώματα.
Επιπλέον, η γλουτένη — η κολλώδης πρωτεΐνη που βρίσκεται σε δημητριακά όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη — μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές και άλλα συμπτώματα σε άτομα που
δεν έχουν κοιλιοκάκη. Διαβάστε παρακάτω για μια πιο βαθιά ανάλυση τεσσάρων μύθων και γεγονότων για την κοιλιοκάκη και τις σχετικές πεπτικές καταστάσεις.

 

Μύθος #1

«Η κοιλιοκάκη διαγιγνώσκεται συνήθως σε νεαρή ηλικία»


Όχι συνήθως. Ενώ η κοιλιοκάκη μπορεί να αναπτυχθεί οποιαδήποτε στιγμή μετά την πρώτη έκθεση του βρέφους στη γλουτένη, συνήθως διαγιγνώσκεται πολύ αργότερα στη ζωή. Σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Κοιλιοκάκης, η μέση ηλικία διάγνωσης είναι μεταξύ 46 και 56 ετών. Περίπου το 25% των ατόμων διαγιγνώσκονται μετά την ηλικία των 60 ετών.
Η κοιλιοκάκη είναι ελαφρώς πιο συχνή στις γυναίκες και σε άτομα με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, όπως ο διαβήτης τύπου 1, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (μια κοινή αιτία χαμηλών επιπέδων θυρεοειδούς) και η δερματίτιδα ηωσινόφιλης (μια σπάνια πάθηση με φαγούρα και φυσαλίδες).
«Δεν ξέρουμε γιατί κάποιοι άνθρωποι περνούν από την ευαισθησία στην πραγματική κοιλιοκάκη», λέει ο Δρ. Kelly. Η επικρατούσα θεωρία είναι ότι κάποιο είδος σωματικού ή συναισθηματικού άγχους — όπως μια ιογενής λοίμωξη, χειρουργείο ή άγχη από ένα στρεσογόνο γεγονός — μπορεί να «ενεργοποιήσει» τη νόσο, προσθέτει. «Όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται στη μέση ηλικία ή και μετά, συχνά αφού διαπιστωθεί ότι έχουν καταστάσεις όπως αναιμία ή οστεοπόρωση που προκαλούνται από ελλείψεις θρεπτικών συστατικών», λέει ο Δρ. Kelly.

 

Μύθος #2

«Η κοιλιοκάκη επηρεάζει μόνο το έντερο»


Όταν κάποιος έχει κοιλιοκάκη, η κατανάλωση γλουτένης προκαλεί επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορεί να καταστρέψει το επιθήλιο του λεπτού εντέρου. Το υγιές λεπτό έντερο είναι επενδεδυμένο με δάχτυλα προεξοχής, γνωστά ως λάχνες, οι οποίες απορροφούν τα θρεπτικά συστατικά. Στην κοιλιοκάκη, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις λάχνες, προκαλώντας τα να ισοπεδωθούν και να φλεγμονώσουν — με αποτέλεσμα να αδυνατούν να απορροφήσουν επαρκώς τα θρεπτικά συστατικά.
Ενώ τα γαστρεντερικά προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν, δεν είναι πάντα παρόντα. Στην πραγματικότητα, η κοιλιοκάκη μπορεί να παρουσιαστεί με πολλά διαφορετικά συμπτώματα που επηρεάζουν τα νευρικά, ενδοκρινικά και σκελετικά συστήματα. Κάποια παραδείγματα είναι η σύγχυση του μυαλού, αλλαγές στις εμμηνορροϊκές περιόδους ή πόνος στους μύες και τις αρθρώσεις.

Μύθος #3

«Κοιλιοκάκη vs. Ευαισθησία στη γλουτένη»


Αν αισθάνεστε άρρωστοι μετά την κατανάλωση γλουτένης, πιθανότατα έχετε κοιλιοκάκη, σωστά; Στην πραγματικότητα, αυτό μπορεί να μην είναι αλήθεια. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν
μη κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη (επίσης γνωστή ως δυσανεξία στη γλουτένη), η οποία μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα μετά την κατανάλωση γλουτένης. Αλλά η δυσανεξία στη γλουτένη διαφέρει από την κοιλιοκάκη.

  • Η κοιλιοκάκη διαγιγνώσκεται με εξετάσεις αίματος που αναζητούν συγκεκριμένα αντισώματα. Αν υπάρχουν αντισώματα, η οριστική διάγνωση απαιτεί βιοψία του εντέρου για να αναζητηθούν σημάδια βλάβης που χαρακτηρίζουν την κατάσταση.
  • Η μη κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη δεν προκαλεί αντισώματα ή εντερική βλάβη. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι άνθρωποι με αυτό το πρόβλημα λένε ότι επίσης αντιμετωπίζουν σύγχυση του μυαλού, δυσκολία συγκέντρωσης, πόνο στους μύες και κούραση μετά την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη.
  • «Η μη κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη φαίνεται να είναι ένα πραγματικό φαινόμενο, αλλά δεν έχει σαφή ορισμό», λέει ο Δρ. Kelly. Δεν είναι σαφές αν οι άνθρωποι που το βιώνουν είναι ανεκτικοί στη γλουτένη ή σε κάτι άλλο που περιέχουν τα τρόφιμα με γλουτένη.
  • Μια πιθανότητα είναι οι μοριακές δομές που μοιάζουν με ζάχαρη, γνωστές ως FODMAPs, οι οποίες βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα — συμπεριλαμβανομένου του σιταριού. Όταν τα βακτήρια του εντέρου «τροφίζονται» από τα FODMAPs, μπορεί να προκληθεί αέριο και φούσκωμα.
  • Μια άλλη πιθανότητα είναι μια αλλεργία στο σιτάρι, η οποία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πρήξιμο, φαγούρα ή ερεθισμό του στόματος και του λαιμού μετά την κατανάλωση σιταριού. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξάνθημα, συμφόρηση της μύτης και πονοκέφαλο, καθώς και κράμπες, ναυτία και έμετο. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν μια απειλητική για τη ζωή αλλεργική αντίδραση γνωστή ως αναφυλαξία.

 

Μύθος #4

«Μια διατροφή χωρίς γλουτένη ανακουφίζει πάντα τα συμπτώματα και τα σημάδια της κοιλιοκάκης»


Η μοναδική θεραπεία για την κοιλιοκάκη — η υιοθέτηση μιας διατροφής που αποφεύγει όλα τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη — δεν βοηθά πάντα. Αυτό το πρόβλημα είναι γνωστό ως
μη ανταποκρινόμενη κοιλιοκάκη.
«Περίπου το 20% των ανθρώπων με κοιλιοκάκη έχουν συνεχιζόμενα συμπτώματα, παρά τις καλύτερες προσπάθειές τους να τηρήσουν μια διατροφή χωρίς γλουτένη», λέει ο Δρ. Kelly. Άλλοι έχουν περιστασιακά σημεία και συμπτώματα, ιδιαίτερα όταν εκτίθενται κατά λάθος στη γλουτένη. Οι ακούσιες εκθέσεις συχνά συμβαίνουν όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν έτοιμα ή εστιατόρια τροφίμων που ισχυρίζονται ότι είναι χωρίς γλουτένη, αλλά δεν είναι. Η διασταυρούμενη μόλυνση με τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη είναι μια άλλη πιθανή οδός.
Πιθανές λύσεις για τη μη ανταποκρινόμενη κοιλιοκάκη μελετώνται. Τρεις υποσχόμενες προσεγγίσεις είναι:

  1. Ενζύματα που διασπούν τη γλουτένη, τα οποία οι άνθρωποι θα μπορούσαν να πάρουν μαζί με τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. «Είναι μια παρόμοια ιδέα με τα χάπια λακτάσης που παίρνουν οι άνθρωποι που είναι λακτοευαισθητικοί για να τους βοηθήσουν να χωνεύουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα», λέει ο Δρ. Kelly.
  2. Μείωση της ανοσολογικής αντίδρασης στη γλουτένη εμποδίζοντας ένα ένζυμο που ονομάζεται ιστιοδιαστατική τρανσγλουταμινάση, το οποίο καθιστά τη γλουτένη πιο ισχυρή ως αντιγόνο.
  3. Επαναπρογραμματισμός της ανοσολογικής αντίδρασης για να εμποδιστεί το σώμα από το να αντιδρά στη γλουτένη.

 

 

 

Επιμέλεια: Ευανθία Τζανάκου
Πηγή: Harvard Medical School

 

Διαβάστε και ψηφιακά την έντυπη έκδοση "ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ σήμερα"

Κυκλοφορεί σε πάνω από 2.000 σημεία πανελλαδικά