Ιδρώτας: Διώχνει τελικά τις τοξίνες και γιατί μερικοί ιδρώνουν περισσότερο από άλλους;
Όσο το καλοκαίρι και οι υψηλές θερμοκρασίες θα πλησιάζουν τόσο περισσότερο και ευκολότερα θα ιδρώνουμε. Γιατί όμως μερικοί άνθρωποι ιδρώνουν πιο πολύ από τους άλλους και γιατί μοιάζει να ιδρώνουμε όλο και περισσότερο;
Ο ιδρώτας είναι μια από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού και παρακάτω θα απαντηθούν οι περισσότερες – αν όχι όλες – οι απορίες σου γύρω από αυτόν.
«Όσο πιο πολύ γυμνάζομαι τόσο πιο πολύ ιδρώνω. Γιατί;»
«Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι. Ο ένας είναι πως, καθώς βελτιώνεται η φυσική σου κατάσταση, τείνεις να γυμνάζεσαι πιο έντονα και αυτό σε κάνει να ιδρώνεις περισσότερο» εξηγεί η Μary Beth Brown, PhD, επίκουρος καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικοθεραπείας του Πανεπιστημίου της Ιντιάνας. «Ο άλλος είναι πως όσο περισσότερο ιδρώνεις, τόσο πιο συχνά έχεις εφίδρωση».
Θα αρχίσεις να ιδρώνεις πιο νωρίς στην προπόνησή σου και θα ενεργοποιούνται περισσότερο οι ιδρωτοποιοί σου αδένες για να βοηθήσουν το σώμα σου να απαλλαγεί από την επιπλέον θερμότητα.
Έχε όμως υπόψη σου πως ο ιδρώτας δεν είναι το μόνο μέτρο για το πόσο σκληρά γυμνάζεσαι. Με κάποιες προπονήσεις «μουσκεύεις» απλά εξαιτίας της φύσης της άσκησης. «Το πόσο πολύ ή λίγο ιδρώνεις σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της φύσης της δραστηριότητας που κάνεις, της ηλικίας και της γενετικής σου κατασκευής» επισημαίνει ο Kory Gill, MD, ειδικός Αθλητιατρικής στο Κέντρο Επιστημών Υγείας Α&Μ του Τέξας. Μια καλύτερη ένδειξη της επίδοσής σου είναι το πόσο δύσκολο σου γίνεται να μιλήσεις κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας. Όταν κάνεις μια μέτριας έντασης προπόνηση, θα πρέπει να μπορείς να μιλάς με κοφτές προτάσεις, ενώ σε μια πιο δυνατή άσκηση θα πρέπει να αντέχεις να πεις έως και μερικές λέξεις.
«Γιατί ο ιδρώτας με καίει στα μάτια;»
«Ο ιδρώτας περιέχει αλάτι, το οποίο μπορεί να ερεθίσει τα μάτια σου. Επιπλέον, είναι ελαφρώς όξινο συγκριτικά με το υγρό των ματιών» εξηγεί η Μary Beth Brown. «Ευτυχώς, δεν υπάρχουν στοιχεία πως το αλάτι από τον ιδρώτα μπορεί να βλάψει τα μάτια σου» καθησυχάζει η Stephanie Marioneaux, MD, εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας. Εάν η εφίδρωση εμποδίζει την προπόνησή μέτωπο μια απορροφητική κορδέλα ή ένα καπέλο που συγκρατεί τον ιδρώτα στο μέτωπο. Έχε πρόχειρα τεχνητά δάκρυα για να τα χρησιμοποιήσεις, αν ερεθιστούν τα μάτια σου από τον ιδρώτα.
«Γιατί ιδρώνω για τόσο πολλή ώρα μετά την προπόνησή;»
«Όταν σταματάς να γυμνάζεσαι, το σώμα σου εξακολουθεί να παράγει ενέργεια για να τροφοδοτήσει λειτουργίες όπως η αναπλήρωση των αποθεμάτων ενέργειας και η αναδιανομή της ροής του αίματος» εξηγεί η Μary Beth Brown. Ως αποτέλεσμα, η βασική σου θερμοκρασία μπορεί να παραμείνει αυξημένη, πυροδοτώντας την εφίδρωση ακόμη και μετά το ντους. Για να δροσιστείς και να στεγνώσεις πιο γρήγορα, θα πρέπει να αποφύγεις το κρύο ντους ή να ρίχνεις παγωμένο νερό στο πρόσωπό σου. «Η κρύα θερμοκρασία στενεύει τις φλέβες σου, οδηγώντας το καυτό αίμα από την επιφάνεια του δέρματος προς τον κορμό σου και αυξάνοντας τη θερμοκρασία του σώματος» επισημαίνει η ειδική στην ενυδάτωση Stacy Sims, PhD, φυσιολόγος Άσκησης στο Σαν Φρανσίσκο.
Αντίθετα, όταν τελειώσεις την άσκηση, κάνε ένα δροσερό (όχι παγωμένο) ντους και μετά στάσου μπροστά από έναν ανεμιστήρα για να εξατμιστεί τυχόν ιδρώτας προτού αρχίσει να σχηματίζει στάλες. «Επιπλέον, μπορείς να πίνεις παγωμένο νερό πριν και κατά τη διάρκεια της προπόνησης» προτείνει η Stacy Sims. Η ίδια βρήκε στην έρευνά της πως αυτό ελαχιστοποιεί την αύξηση της βασικής σου θερμοκρασίας, οπότε θα σταματήσεις να ιδρώνεις πιο γρήγορα.
«Διώχνει ο ιδρώτας τις τοξίνες;»
«Ναι και όχι» λέει ο Juan Del Coso, PhD, καθηγητής Ανθρώπινης Φυσιολογίας και Άσκησης στο Πανεπιστήμιο Camila José Cela στην Ισπανία, που έχει μελετήσει το θέμα. «Όταν ιδρώνεις περισσότερο, χάνεις κάποιες τοξίνες, αλλά όχι αρκετές ώστε να υπάρχει μετρήσιμο όφελος υγείας». Εάν το σώμα σου έχει ανάγκη να ξεφορτωθεί κάτι βλαβερό, τα νεφρά σου το μεταφέρουν στα ούρα, όχι στον ιδρώτα σου. Για την ακρίβεια, αν κάνεις σάουνα μετά από hangover μπορεί τα συμπτώματά του να επιδεινωθούν. Όταν πιέζεις το σώμα να ιδρώσει, τα νεφρά σου ανταποκρίνονται προσπαθώντας να συγκρατήσουν υγρά, έτσι ουρείς λιγότερο και αυτό μπορεί να αυξάνει την κατακράτηση τοξινών στον οργανισμό. Για να συνέλθεις από μια… άγρια νύχτα, το καλύτερο είναι να πίνεις άφθονο νερό και να τρως λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό.
«Γιατί ιδρώνω όταν έχω άγχος;»
Γι’ αυτό φταίνε οι προϊστορικοί μας πρόγονοι. Ο ιδρώτας που προκαλείται από καταστάσεις άγχους σχετίζεται με τις φερορμόνες που διεγείρουν την αμυγδαλή, την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την απόκριση «μάχη ή φυγή», σύμφωνα με μελέτη από το Πανεπιστήμιο Στόνι Μπρουκ. «Η οργανική αυτή αντίδραση πιθανότατα εξελίχθηκε για να μας βοηθήσει να προστατευόμαστε από τον κίνδυνο» εξηγεί η Lilianne R. Mujica-Parodi, PhD, συγγραφέας της μελέτης. Σήμερα το τελευταίο πράγμα που θέλεις είναι ο γεμάτος φερορμόνες ιδρώτας σου να διαλαλήσει ότι αρχίζεις να τα χάνεις, όταν προσπαθείς να το παίξεις ψύχραιμη σε μια συνέντευξη. Οπότε, βάζε αποσμητικό και γύρω από τη βουβωνική χώρα όπου οι αποκρινείς αδένες παράγουν νευρικό ιδρώτα.
Επίσης, πήγαινε στο γυμναστήριο πριν από ένα ραντεβού που σου προκαλεί άγχος. Όταν είσαι αγχωμένη, αυξάνονται τα επίπεδα της ορμόνης του άγχους, της κορτιζόλης, προκειμένου να σου δώσουν την ενέργεια για να παλέψεις ή να φύγεις. Σήμερα όμως οι περισσότερες καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος δε σχετίζονται με κίνδυνο κατά της ζωής μας, και η επιπλέον κορτιζόλη σε κάνει πιο νευρική και μειώνει την ικανότητά σου να σκεφτείς αναλυτικά. Με την άσκηση φεύγει η επιπλέον ορμόνη ώστε να μπορείς να παραμείνεις συγκεντρωμένη –και στεγνή– όταν θα έχει σημασία.