1. Home
  2. Υγεία
  3. Πολλαπλή Σκλήρυνση: Ανεκπλήρωτες ανάγκες στη διαχείρισή της
Πολλαπλή Σκλήρυνση: Ανεκπλήρωτες ανάγκες στη διαχείρισή της

Πολλαπλή Σκλήρυνση: Ανεκπλήρωτες ανάγκες στη διαχείρισή της

0

Περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως και 10.000 στην Ελλάδα πάσχουν από Πολλαπλή Σκλήρυνση.

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη.

H Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι γνωστή και ως νόσος «δαχτυλικό αποτύπωμα» και ο λόγος είναι ότι τα συμπτώματά της ποικίλλουν, όπως και η κλινική της πορεία. Oπως εξηγεί στο «Περί Υγείας» ο καθηγητής Νευρολογίας στο ΑΠΘ, διευθυντής στη Β’ Νευρολογική Κλινική του ΑΠΘ, Νικόλαος Γρηγοριάδης, είναι η πιο αντιπροσωπευτική απομυελινωτική νόσος του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ).
«Πρόκειται για χρόνια αυτοάνοση νευροεκφυλιστική νόσο. Η εξέλιξή της, συνήθως μετά από χρόνια, είναι η προοδευτική εγκατάσταση της αναπηρίας, η οποία ποικίλλει σε βαρύτητα μεταξύ των ατόμων με ΠΣ (ΑμΠΣ). Μπορεί η εμφάνιση των υποτροπών της νόσου, ιδίως στις υποτροπιάζουσες μορφές της, να επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών, ωστόσο η καθυστέρηση της προοδευτικής, μη – αναστρέψιμης εγκατάστασης αναπηρίας είναι η μεγαλύτερη θεραπευτική πρόκληση».

Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούνται συνολικά 14 διαφορετικές θεραπείες. Στόχος τους να περιορίσουν τη συχνότητα εμφάνισης υποτροπών μέσο και μακροπρόθεσμα. «Μέσω αυτής της θεραπευτικής παρέμβασης επιβραδύνεται η εξέλιξη της αναπηρίας. Ωστόσο, παρά την επιτυχή μείωση στη συχνότητα των υποτροπών, παρατηρείται μακροπρόθεσμα, αν και με επιβράδυνση, εξέλιξη της αναπηρίας, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι ανοσολογικοί μηχανισμοί, που στοχεύουν οι συγκεκριμένες θεραπείες, δεν είναι οι μόνοι που ευθύνονται για την προοδευτική εξέλιξη της αναπηρίας», επισημαίνει ο καθηγητής.

Αποφυγή της αναπηρίας

Αυτό που αποτελεί κανόνα είναι ότι μετά την πάροδο κάποιων ετών τα ΑμΠΣ μπορεί να εμφανίζουν προοδευτική εγκατάσταση αναπηρίας, χωρίς την εμφάνιση υποτροπών. Πρόκειται για τη λεγόμενη δευτεροπαθώς προοδευτική μορφή της νόσου.
Τα τελευταία χρόνια έχουν αποκαλυφθεί μηχανισμοί – στους οποίους συμμετέχουν τα Β-λεμφοκύτταρα, αλλά και η λεγόμενη μικρογλοία (τα μακροφάγα φλεγμονώδη κύτταρα του ΚΝΣ) – οι οποίοι φαίνεται να οδηγούν σε προοδευτική νευροεκφύλιση και εγκατάσταση αναπηρίας, που δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή.
Από τις τρέχουσες θεραπείες, όπως το μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι των Β-λεμφοκυττάρων, το οκρελίζουμαμπ, έχει λάβει έγκριση για την πρωτοπαθώς προοδευτική μορφή, ενώ καμία από τις θεραπείες δεν μπορεί να δράσει στη μικρογλοία. Από την άλλη, νέα μόρια όπως το BTKi – το οποίο δρα τόσο στα Β-λεμφοκύτταρα όσο και στη μικρογλοία – δοκιμάζονται σε κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ παγκοσμίως και στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον κ. Γρηγοριάδη, πρώιμες μελέτες παρέχουν ενδείξεις, που συνηγορούν στην ασφαλή και αποτελεσματική δράση αυτών των μορίων και για αυτόν τον λόγο αποφασίστηκε το επόμενο βήμα, δηλαδή η διενέργεια φάσης ΙΙΙ κλινικών μελετών. Επιπρόσθετα, ειδικά για τη δευτεροπαθώς προοδευτική μορφή της ΠΣ, έχει εγκριθεί η σιπονιμόδη, μία από του στόματος θεραπεία, που είναι εξέλιξη της φινγκολιμόδης, που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια για την υποτροπιάζουσα μορφή της νόσου.
Η παράλληλη ανάπτυξη κλινικών μεθόδων παρακολούθησης και μεθόδων νευροαπεικόνισης αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην πιο ρεαλιστική αξιολόγηση της πορείας των ασθενών.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι η χρήση των θεραπειών δεν είναι παρά μέρος της συνολικής φροντίδας, που πρέπει να παρέχεται στα ΑμΠΣ. Οι συμπτωματικές θεραπείες, η φυσική και ιατρική αποκατάσταση, η ψυχολογική υποστήριξη κ.τ.λ. αποτελούν στοιχεία μεγάλης θεραπευτικής αξίας, στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης.

Πολλαπλή Σκλήρυνση και COVID-19

πόλλαπλή σκλήρυνσηΜία, ακόμη, πρόκληση συνιστά η διαχείριση της COVID-19 σε αυτούς τους ασθενείς και ο εμβολιασμός τους. «Τον πρώτο καιρό υπήρχε μεγάλη ανησυχία, για το ενδεχόμενο είτε τα ΑμΠΣ να είναι πιο ευάλωτα στη λοίμωξη COVID-19, είτε να εμφανίζουν ιδιαιτέρως σοβαρές επιπτώσεις στην πορεία τους, κυρίως λόγω της λήψης ανοσοτροποποιητικών ή ανοσοκατασταλτικών θεραπειών. Η ανησυχία ενισχυόταν από τη διαπίστωση των επιπτώσεων, που επιφέρει ο κορωνοϊός SARS-CοV-2 στο ανοσοποιητικό, με σοβαρές επιπλοκές σε διάφορα συστήματα και όργανα, μεταξύ των οποίων και το ΚΝΣ. Σήμερα, υπάρχει πλέον πιο ξεκάθαρη εικόνα, σύμφωνα με την οποία δεν συντρέχει κανένας ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, που να σχετίζεται με την ΠΣ», καθησυχάζει ο διευθυντής της Β’ Νευρολογικής Κλινικής του ΑΠΘ.
Σε σχέση με τα εμβόλια, μέχρι τώρα δεν προκύπτει κάποιο θέμα ασφάλειας για τους πάσχοντες. Το ζητούμενο, βέβαια, λένε οι επιστήμονες, είναι το κατά πόσο είναι αποτελεσματική η ανοσολογική προστασία, που προσφέρουν τα εμβόλια σε ΑμΠΣ, τα οποία βρίσκονται υπό ανοσοτροποιητικές και ιδίως υπό ανοσοκατασταλτικές θεραπείες.
«Είναι μία δύσκολη εξίσωση, την οποία καλούνται να επιλύσουν οι θεράποντες ιατροί. Το πώς, δηλαδή, θα συνδυαστεί το εμβολιαστικό πρόγραμμα με τη συνέχιση ή την έναρξη μιας θεραπείας για την ΠΣ, ώστε και η μέγιστη δυνατή προστασία να παρέχεται από τον ιό SARS-CοV-2 και να εξασφαλίζεται ικανοποιητικός έλεγχος της δραστηριότητας της ΠΣ. Σε κάθε περίπτωση, επί του παρόντος, ο εμβολιασμός συνιστάται ανεπιφύλακτα», μας λέει ο κ. Γρηγοριάδης.

Η Ελληνική Ακαδημία Νευροανοσολογίας (ΕΛΛΑΝΑ, www.helani.gr) συλλέγει και αναλύει δεδομένα για την κατάσταση των ΑμΠΣ στην Ελλάδα, για τον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν προβλημάτων και την αντιμετώπισή τους.

Πηγή: Εφημερίδα “Περί Υγείας”


 

Διαβάστε και ψηφιακά την έντυπη έκδοση "ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ σήμερα"

Κυκλοφορεί σε πάνω από 2.000 σημεία πανελλαδικά