Τελικά πόσο μας προστατεύει από τους ιούς η χρήση της χειρουργικής μάσκας;

Μία από τις εικόνες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε οποιαδήποτε περίπτωση ξεσπάσματος επιδημίας ή ενάντια σε μια εστία ιών είναι οι άνθρωποι με χειρουργικές μάσκες.

Η χρήση τους για την πρόληψη της μόλυνσης είναι δημοφιλής σε πολλές χώρες του κόσμου, κυρίως στην Κίνα κατά τη διάρκεια της σημερινής επιδημίας κοροναϊού, όπου φοριούνται και για την προστασία από τα υψηλά επίπεδα μόλυνσης.

Ωστόσο οι ιολόγοι είναι σκεπτικοί σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους κατά των αερομεταφερόμενων ιών.

Βέβαια, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι οι μάσκες μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή των μεταδόσεων, για παράδειγμα από το χέρι στο στόμα.

Οι χειρουργικές μάσκες εισήχθησαν για πρώτη φορά στα νοσοκομεία στα τέλη του 18ου αιώνα, αλλά δεν είχαν δοθεί σε δημόσια χρήση μέχρι το ξέσπασμα της ισπανικής γρίπης το 1919 που είχε θύματα πάνω από 50 εκατομμύρια ανθρώπους.

Ο Δρ David Carrington, από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου,  δήλωσε στο BBC  ότι : « Οι συνήθεις χειρουργικές μάσκες για το κοινό δεν προσφέρουν αποτελεσματική προστασία από τους ιούς ή τα βακτηρίδια που μεταφέρονται στον αέρα. Είναι  «πολύ χαλαρή», δεν έχει φίλτρο αέρα και αφήνει τα μάτια εκτεθειμένα».
Θα μπορούσαν όμως να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης ενός ιού μέσω της μεταφοράς βακτηριδίων από ένα φτέρνισμα ή ένα βήχα και να παρέχουν κάποια προστασία έναντι μεταδόσεων από το χέρι προς το στόμα.
Μια μελέτη του 2016 από τη Νέα Νότια Ουαλία έδειξε ότι οι άνθρωποι αγγίζουν τα πρόσωπά τους περίπου 23 φορές την ώρα.

Ο Jonathan Ball, καθηγητής μοριακής ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, δήλωσε: “Σε μια καλά ελεγχόμενη μελέτη σε νοσοκομειακό περιβάλλον, η μάσκα προσώπου ήταν εξίσου καλή στην πρόληψη της λοίμωξης από τη γρίπη σαν ένας  αναπνευστήρας”.
Οι αναπνευστήρες οι οποίοι τείνουν να διαθέτουν εξειδικευμένο φίλτρο αέρα, είναι ειδικά σχεδιασμένοι για να προστατεύουν από δυνητικά επικίνδυνα αερομεταφερόμενα σωματίδια.

“Ωστόσο, όταν ανατρέχετε σε μελέτες που εξετάζουν την αποτελεσματικότητά τους στο γενικό πληθυσμό, τα δεδομένα είναι λιγότερο αδιάσειστα – είναι μεγάλη πρόκληση να κρατήσουμε μια μάσκα για παρατεταμένες χρονικές περιόδους”, πρόσθεσε ο Prof Ball.

Ο Dr Connor Bamford, του Ινστιτούτου Πειραματικής Ιατρικής Wellcome-Wolfson, στο Πανεπιστήμιο της Queen Belfast, δήλωσε ότι “η εφαρμογή απλών μέτρων υγιεινής” ήταν πολύ πιο αποτελεσματική και πρόσθεσε:
“Καλύπτοντας το στόμα σας, το πλύσιμο των χεριών σας, και εάν δεν βάζετε τα χέρια σας στο στόμα σας πριν τα πλύνετε, θα μπορούσε να συμβάλει στον περιορισμό του κινδύνου να κολλήσετε οποιονδήποτε αναπνευστικό ιό».

Σύμφωνα με το  NHS ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε ιούς όπως η γρίπη είναι:
Να πλένετε τακτικά τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι.

Να αποφύγετε να αγγίζετε τα μάτια και τη μύτη σας.

Να διατηρείτε έναν κατάλληλο και υγιεινό τρόπο ζωής.

Ο Δρ Τζέικ Ντάνινγκ, επικεφαλής των αναδυόμενων λοιμώξεων και ζωονόσων στη Δημόσια Υγεία της Αγγλίας, δήλωσε: “Παρόλο που υπάρχει η αντίληψη ότι η χρήση μάσκας προσώπου μπορεί να είναι ευεργετική, υπάρχουν στην πραγματικότητα πολύ λίγα αποδεικτικά στοιχεία για το ευρύτατο όφελος χρήσης τους εκτός κλινικής”
Συνέχισε λέγοντας ότι οι μάσκες θα πρέπει να φοριούνται σωστά, να αλλάζονται συχνά και να απαλλαγούν από την έννοια της ασφάλειας για το αν δηλαδή η χρήση τους είναι ορθή».
“Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η συμμόρφωση με αυτές τις συνιστώμενες συμπεριφορές μειώνεται με την πάροδο του χρόνου όταν φοράτε μάσκες προσώπου για παρατεταμένες περιόδους”, πρόσθεσε.
Οι άνθρωποι θα ήταν καλύτερα να επικεντρωθούν στην καλή προσωπική και την υγιεινή των χεριών αν κι εφόσον τους  απασχολεί αυτό το θέμα, δήλωσε ο Δρ Dunning.