Ο ρόλος της ασπιρίνης στην πρόληψη καρκίνου μετά τη χειρουργική θεραπεία
Η ασπιρίνη, ένα από τα πιο διαδεδομένα και οικονομικά φάρμακα παγκοσμίως, έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυάριθμων μελετών για την πρόληψη και αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων.
Νέα δεδομένα υποδεικνύουν ότι μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο και στην αποτροπή της υποτροπής συγκεκριμένων μορφών καρκίνου του παχέος εντέρου.
Στη Σουηδία, μεγάλη κλινική μελέτη έδειξε ότι η καθημερινή λήψη μικρής δόσης ασπιρίνης μπορεί να μειώσει στο μισό τον κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου σε ασθενείς με συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις.
Η έρευνα Alascca trial, που διεξήχθη στο Ινστιτούτο Karolinska της Στοκχόλμης υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Anna Martling, αξιολόγησε πάνω από 3.500 ασθενείς μετά από χειρουργική αφαίρεση όγκου.
Η ανάλυση DNA αποκάλυψε ότι περίπου το 37% των συμμετεχόντων έφεραν μεταλλάξεις σε γονίδια της οδού PI3K, η οποία συνδέεται στενά με την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου.
Θεαματική μείωση του κινδύνου
Οι συμμετέχοντες με τις μεταλλάξεις χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες, μία εκ των οποίων λάμβανε καθημερινά 160 mg ασπιρίνης για τρία χρόνια, ενώ η άλλη εικονικό φάρμακο.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι όσοι πήραν ασπιρίνη είχαν 55% χαμηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. «Αν έχεις αυτές τις μεταλλάξεις, ο κίνδυνος να επανεμφανιστεί η νόσος μειώνεται πάνω από το μισό. Πρόκειται για τεράστια επίδραση», τόνισε η Martling.
Πώς δρα η ασπιρίνη
Η ασπιρίνη είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες για τις αναλγητικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της, αλλά φαίνεται να έχει και προστατευτική δράση έναντι ορισμένων καρκίνων.
Μειώνει τη φλεγμονή που ενισχύει την ανάπτυξη όγκων, επηρεάζει την οδό PI3K που σχετίζεται με τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων και αναστέλλει τη δράση των αιμοπεταλίων, τα οποία μπορεί να «κρύβουν» καρκινικά κύτταρα από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο συνδυασμός αυτών των μηχανισμών εξηγεί γιατί ένα φάρμακο που υπάρχει πάνω από έναν αιώνα έχει τόσο σημαντική επίδραση σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.
Μια συχνή νόσος με αυξανόμενο κίνδυνο
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου παραμένει ένας από τους πιο συχνούς καρκίνους παγκοσμίως, με περίπου δύο εκατομμύρια νέες διαγνώσεις ετησίως.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, καταγράφονται πάνω από 40.000 περιστατικά κάθε χρόνο, και αν και η χειρουργική αφαίρεση παραμένει βασική θεραπεία, ο κίνδυνος υποτροπής λόγω εναπομείναντων καρκινικών κυττάρων παραμένει.
Οι ειδικοί ανησυχούν ιδιαίτερα για την αύξηση των κρουσμάτων σε άτομα κάτω των 50 ετών, συνδέοντας την τάση με διατροφικές συνήθειες, παχυσαρκία, καθιστική ζωή και μικροβιοκτόνες επιδράσεις του εντέρου.
Προηγούμενα ευρήματα και νέες προοπτικές
Η ασπιρίνη είχε ήδη φανεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε άτομα με σύνδρομα υψηλού κινδύνου όπως το σύνδρομο Lynch.
Η καινοτομία της νέας μελέτης είναι ότι επιβεβαιώνει τη χρησιμότητα της ασπιρίνης μετά από χειρουργική θεραπεία, όταν συνυπάρχουν συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις.
Η Martling υπογραμμίζει ότι τα αποτελέσματα καθιστούν απαραίτητο τον γενετικό έλεγχο για όλους τους ασθενείς, ώστε να εντοπίζονται όσοι μπορούν να επωφεληθούν από αυτή την απλή και οικονομική παρέμβαση.
Πιθανοί κίνδυνοι
Παρά τα οφέλη, η ασπιρίνη δεν είναι χωρίς παρενέργειες. Στη μελέτη, τέσσερις ασθενείς εμφάνισαν σοβαρές αντιδράσεις, από αλλεργίες έως γαστρεντερικές αιμορραγίες και αιμορραγία στον εγκέφαλο.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να λαμβάνεται αυθαίρετα, αλλά μόνο με εξατομικευμένες οδηγίες, βάσει γενετικού προφίλ και κλινικής εικόνας.
Η νέα ανακάλυψη δείχνει ότι ένα απλό, οικονομικό φάρμακο που υπάρχει ήδη στα φαρμακεία μπορεί να προσφέρει σε ορισμένους ασθενείς περισσότερα χρόνια ζωής χωρίς τον φόβο υποτροπής.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine.