Γυναίκα και εμμηνόπαυση: Τι πρέπει να προσέχουμε;
H Ναταλία Τσουμάνη-Σμυρνάκη, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, εκπρόσωπος ΕΛ.ΕΤ.ΕΜ στην Κρήτη και μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Παχυσαρκίας γράφει για τη γυναίκα και τη διακοπή της έμμηνου ρήσης, ενώ μας απαντάει σε συνήθη ερωτήματα και μας εξηγεί πως μπορεί η διατροφή να εντείνει ή να αποκλιμακώσει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (εφίδρωση, νευρικότητα, εξάψεις, διαταραχές ύπνου κ.α.), γιατί ευνοείται η συσσώρευση λίπους γύρω από την κοιλιά και τι μπορούμε να κάνουμε για όλα αυτά.
Η περίοδος της εμμηνόπαυσης είναι μια περίοδος ευαίσθητη για κάθε γυναίκα. Μια περίοδος που συνοδεύεται από απότομες αλλαγές στο σώμα και την ψυχή. Η γυναίκα χρειάζεται στην περίοδο αυτή κάθε δυνατή βοήθεια.
-Γιατί είναι σημαντικό να προσέχει την διατροφή της μια γυναίκα κατά
την περίοδο της εμμηνόπαυσης;
Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων στα τελευταία στάδια της εμμηνόπαυσης μπορεί επηρεάσουν την λειτουργία της λεπτίνης και νευροπεπτιδίου Υ, ορμονών που ελέγχουν τον κορεσμό και την όρεξη. Ως εκ τούτου, οι γυναίκες στα τελευταία στάδια της εμμηνόπαυσης, που έχουν χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων, μπορεί να οδηγούν στην κατανάλωση περισσότερων θερμίδων και λίπους και έτσι να αυξήσουν το βάρος τους. Οι ορμονικές αλλαγές και η αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να συνεχιστεί καθώς οι γυναίκες μετακινούνται από την περιεμμηνόπαυση στην εμμηνόπαυση. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι γενικά λιγότερο δραστήριες από όταν ήταν πριν, γεγονός που μειώνει τις δαπάνες ενέργειας και οδηγεί σε απώλεια της μυϊκής μάζας και επομένως σε μείωση του μεταβολισμού. Οι γυναίκες αυτές μπορεί να οδηγηθούν στην λιποσπλαχνική παχυσαρκία, δηλαδή ενώ φαίνονται αδύνατες ή διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος ανάλογα με τις
αναλογίες τους, το ποσοστό λίπους είναι πολύ μεγάλο γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιοαγγειακά νοσήματα.
– Μπορεί η διατροφή να χειροτερέψει ή να βελτιώσει τα συμπτώματα της
εμμηνόπαυσης;
Κατά την έναρξη της εμμηνόπαυσης, τα οιστρογόνα μειώνονται σημαντικά και αυτό μπορεί να προκαλέσει αγγειοκινητικά συμπτώματα τα οποία σχετίζονται με τη ρύθμιση της θερμότητας του σώματος. Εμφανίζονται επεισόδια έξαψης και εφίδρωσης που διαρκούν από 1 έως 5 λεπτά. Αρχικά εκδηλώνονται ως έκλυση έντονης θερμότητας στο πρόσωπο και την περιοχή του στέρνου ενώ μπορούν να επεκταθούν σε όλο το σώμα.
Πώς αισθάνεται μια γυναίκα στην εμμηνόπαυση;
Διατροφή και μείωση των αγγειοκινητικών συμπτωμάτων
- Τα φυτοοιστρογόνα είναι φλαβονοειδή ουσίες φυτικής προέλευσης
- Έχουν ήπια δράση ορμονικής υποκατάστασης
- φαίνονται ευεργετικά στην διατροφική ρουτίνα
- η κατανάλωση 50-75mg φυτοοιστρογόνων ( ισοφλαβόνες) ημερησίως οδηγεί σε σημαντική μετρίαση των εξάψεων.
- Ο κυριότερος εκπρόσωπος είναι η σόγια
Που βρίσκονται οι ισοφλαβόνες:
Ένας ειδικευμένος διαιτολόγος – διατροφολόγος χρησιμοποιεί στις
διαιτητικές του συστάσεις συμπληρώματα διατροφής (σύμφωνα με τα
πρωτόκολλα) τα οποία συμβάλλουν αποτελεσματικά με φυτικό τρόπο στη
μείωση των εξάψεων. Επίσης, η εξειδικευμένη διατροφή και τα συμπληρώματα
διατροφής για εμμηνοπαυσιακές γυναίκες βοηθούν και στη μείωση του εντερικού “πρηξίματος” με άμεσα αποτελέσματα.
– Παίρνουν όλες οι γυναίκες βάρος κατά την κλιμακτήριο;
Αρχικά, μειώνονται σημαντικά τα επίπεδα των οιστρογόνων με αποτέλεσμα οι γυναίκες να γίνονται πιο επιρρεπείς στην πρόσληψη βάρους, αφού οι γυναικείες ορμόνες είναι υπεύθυνες για τα γυναικεία χαρακτηριστικά, όπως η διατήρηση της υγείας των οστών, η ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου και των επιπέδων χοληστερόλης. Δεν αποτελεί μονόδρομο οι γυναίκες να παχύνουν στην εμμηνόπαυση, μελέτες έχουν δείξει ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη περίοδος ευνοεί τη συνολική αύξηση του βάρους και τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά. Αυτές οι μεταβολικές αλλαγές και η αλλαγή του σχήματος του σώματος έρχονται να προστεθούν στη νευρικότητα και τις εξάψεις που χαρακτηρίζουν
την περίοδο αυτή. Η συσσώρευση λίπους στην περιφέρεια της μέσης δεν επηρεάζει μόνο την εμφάνιση της γυναίκας. Ουσιαστικά αποτελεί μεταβολικό κίνδυνο υγείας αφού έχει συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων, όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση, έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Αυτή η αλλαγή της κατανομής του λίπους, στην χρονική περίοδο της κλιμακτηρίου, πιθανότατα συμβάλλει στον αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο της γυναίκας μετά την εμμηνόπαυση.
– Γιατί είναι επιβεβλημένη η καθοδήγηση από τους ειδικούς επιστήμονες σ’
αυτή την κρίσιμη περίοδο;
Η γυναίκα που δυσκολεύεται να ελέγξει το σωματικό της βάρος, καλό θα ήταν να απευθυνθεί σε έναν επαγγελματία, ιδιαίτερα αν ο δείκτης μάζας σώματός της υπερβαίνει το 27 και το υπέρβαρο έχει αρχίσει να έχει μεταβολικές συνέπειες, να επηρεάζει δηλαδή συγκεκριμένους δείκτες των βιοχημικών εξετάσεών της ή να εμφανίζεται υπέρταση ή σακχαρώδης διαβήτης ή αυξημένη χοληστερόλη. Επίσης υποψήφιες για διαιτητική συμβουλευτική είναι και οι γυναίκες των οποίων ο δείκτης μάζας σώματος υπερβαίνει το 30, ακόμα και αν δεν έχουν εμφανιστεί μεταβολικές επιπλοκές.
Η αρχή κάθε επιτυχημένης προσπάθειας βελτίωσης μιας κατάστασης είναι η μετάβαση από την περίοδο άρνησης του προβλήματος στην αποδοχή του. Το γυναικείο σώμα στην εμμηνόπαυση υφίσταται αλλαγές, όπως τη χρονική περίοδο της εφηβείας. Η γυναίκα οφείλει να παρατηρήσει και να αποδεχθεί τις αλλαγές αυτές για να φτάσει μέχρι το στάδιο που θα αποφασίσει να περάσει στη δράση για να τις αντιμετωπίσει.
Η αντιμετώπιση όλων των μεταβολικών θεμάτων της εμμηνόπαυσης απαιτεί οργάνωση, μακροπρόθεσμη στόχευση και ρεαλιστική στοχοποίηση. Η γυναίκα δεν μπορεί να αναμένει να επιτύχει την εικόνα και το σωματικό βάρος που είχε στα 20 της χρόνια, αλλά σίγουρα μπορεί να αποκτήσει έλεγχο της μετεμμηνοπαυσιακής μετάβασης και να μην αφήσει τα πράγματα να ξεφύγουν. Οι αλλαγές του τρόπου ζωής θα πρέπει να είναι τέτοιες που να μπορούν να ενσωματωθούν στην καθημερινότητά της.
Τι είναι εμμηνόπαυση…… Ένας σταθμός για αλλαγές και αναθεωρήσεις, διαδρομή για θετικές αλλαγές και προσωπική ωρίμανση.