Πώς η άσκηση μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο και άλλες ασθένειες
Η φυσική δραστηριότητα και η άσκηση συμβάλλουν καθοριστικά στην διατήρηση ψυχικής και σωματικής υγείας και ευεξίας. Ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο, η συστηματική άσκηση σε όλες τις μορφές τις συντελεί σε ένα ευρύ φάσμα ευεργετικών δράσεων σε ψυχικό και σωματικό επίπεδο.
Οι καθηγητές του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Γρηγόρης Μπογδάνης (καθηγητής Σχολής Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (επίκουρη καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Χαρίλαος Τσολάκης (καθηγητής Σχολής Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού), Παναγιώτης Χαλβατσιώτης (επίκουρος καθηγητής Παθολογίας – Σακχαρώδη Διαβήτη), Ευανθία Κασσή (καθηγήτρια Βιοχημείας – Ενδοκρινολογίας) και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής), συνοψίζουν παρακάτω τα κύρια οφέλη της φυσικής δραστηριότητας, τα οποία περιλαμβάνουν:
- βελτίωση της καρδιο-αναπνευστικής λειτουργίας
- ελαττωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
- πρόληψη ή/και καθυστέρηση της ανάπτυξης αρτηριακής υπέρτασης
- καλύτερη λειτουργία του μεταβολισμού
- χαμηλή συχνότητα παχυσαρκίας και εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ
- μειωμένο κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου
- πρόληψη της οστεοπόρωσης
- βελτίωση της μυϊκής ισχύος, δύναμης και αντοχής
- διατήρηση των γνωστικών λειτουργιών και μειωμένο κίνδυνο κατάθλιψης και άνοιας
- αύξηση της ανοχής στο στρες και βελτιωμένο έλεγχο των ορμονών του στρες
- χαμηλότερα επίπεδα άγχους και καλύτερη ποιότητα ύπνου
- μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, καλύτερη σεξουαλική ζωή και ευεξία
Είναι αποδεδειγμένο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και άλλους Οργανισμούς, πως η φυσική δραστηριότητα και η άσκηση μειώνουν την επίπτωση πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων και των κακοηθειών. Διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα υποδεικνύουν πως η συχνή σωματική δραστηριότητα και οι σωστές διατροφικές συνήθειες μπορούν να αποτρέψουν το 40% όλων των κακοηθειών στις ΗΠΑ, ενώ ειδικά η συστηματική άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του συχνότερου καρκίνου στις γυναίκες κατά 30% – 40%.
Ο ΠΟΥ ανακοίνωσε πως η παχυσαρκία και η μειωμένη σωματική δραστηριότητα σχετίζονται με την εκδήλωση του 1/4 έως και 1/3 των καρκίνων του μαστού, παχέος εντέρου, ενδομητρίου, νεφρών και οισοφάγου.
Ως πιθανοί παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί της άσκησης που μπορεί να αποτρέψουν τα νοσήματα, συγκαταλέγονται η ενεργοποίηση ιστικών και κυτταρικών μονοπατιών, αντιφλεγμονωδών και ανοσολογικών αποκρίσεων, ορμονικών και μεταβολικών αλλαγών, αγγειογένεσης, επιδιόρθωσης του DNA και μεθυλίωσης αυτού, που όλοι μαζί συμμετέχουν ενάντια στην καρκινογένεση.
Όλες οι ανωτέρω διεργασίες ρυθμίζουν την ομοιόσταση του οργανισμού, διαμέσου της ρύθμισης της λειτουργίας του μυοσκελετικού συστήματος. Το μυοσκελετικό σύστημα έχει την ικανότητα να παράγει και να απελευθερώνει μεγάλη ποικιλία μορίων όπως μυοκίνες, αυξητικοί παράγοντες, χυμοκίνες, εξωσώματα που συμμετέχουν στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στους ιστούς.
Τέλος, αξίζει να τονιστεί πως η άσκηση πρέπει να είναι τακτική, συστηματική και όχι περιστασιακή, ώστε να εξασφαλιστούν οι μοναδικές ευεργετικές επιδράσεις που έχει σε σχεδόν όλους τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος, στην ποιότητα ζωής, αλλά και ώστε να διασφαλιστεί η φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, ο μειωμένος κίνδυνος εμφάνισης και επανεμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.